CNA kaihhruai CJDC chuan 12 April 2022 khan ZRA-EC hi Terrorist Organization ah an puang a ni. Ti chuan Chin state atanga ZRA-EC nuaibo tumin hma an la nghal char char a. Mipui vantlang in kan hriat theih chin ah CNA leh a hnungzuitu te hian Spring Revolution hnu ah vawi 24 lai va kal chilh in an va kap a ni. CNA hmunpui hi Hakha district Thantlang township ah a om. An inkahna hmunte chu Tedim district ah vek a ni thung. Heng CNA leh a hnungzuitute hian Falam district pelh daiha awm Tedim district chu Hakha district atangin an va run vang vang tihna a nih chu.
Chin state map kan han en vang vang chuan tute kha nge midang area -a va kala buaina va siam tih a chiang hle. He thil thup nan leh mahni thiam inchan nan CNA/CDF te hian dawt tinreng in ZRA-EC an puh hming chhia a ni. Mipui zinga an dawt thehdarh hmasak ber chu ZRA-EC te hi foreigner an nia, Chin state atanga um chhuah an ngai tih hi a ni. Amaherawhchu India lama ZRA ten Manipur state sorkar leh Central sorkar nen Tripartite agreement an sign tawh avangin Burma ah an lut ngawt thei lo tih mi a nileng lo chuan an hria. KNA pawh India leh Burma ah an awm veve ang hian ZRA pawh India leh Burma ah om ve in Burma lama om te hi ZRA-EC tih bik an ni. Chin state ah Zomite hi population ah a tam ber ni-in ZRA-EC hi Zomi hnam sipai an ni. He thu hi mipui nawlpui chuan an hre lawk lova, an han hriat meuh chuan CNA/CDF ten dawt dang an lo thehdarh leh hman tawh a ni.
CNA/CDF te dawt thehdarh pahnihna chu ZRA-EC te hi Border Guard Force (BGF) an ni tih hi a ni. Hei hi media platform hrang hrang a thehdarhtu ber chu CDF-Hualngo hruaitu Puitea hi a ni. Mi thenkhat chuan an awih hman a, mahse BGF chungchang an han chhui tak tak chuan thudik hailan in a lo awm ta. BGF scheme hi ZRA-EC din hma September 2010 khan an lo titawp tawh zuk nia. Chuvang chuan dawt dang thehdarh leh in ZRA-EC te hi Pyusawhti Militia an ni an han ti leh a. He thu hi Zofa Journal chuan a thehdarh nasa hle. Pyusawhti Militia te hi Budhist sakhaw zuitu kawl hnam extreme ho -ni-in sipai bang te an ni nawk hlawm. Chuvangin ZRA-EC nen sawizawm chi a ni lo. He an dawtsawi in kum li a liam hnu pawhin a finfiahna engmah an nei thei lo. Thawk dun chu nise an thu leh hla newspaper, radio leh television atangin kan hria ang tih hi mipui ngaih dan a ni.
Tuna an dawtsawi kal lai mek hi ZRA ten Opium an ching a, Heroin No.4 siamna factory an nei tih hi a ni. He thu hi Zofa journal neitu pa chuan Mizoram Youtuber te kaltlang in a thehdarh chiam mai. Mizoram-a hawng 440 man lai bawr vel lo ni bawk nen a thehdarh tu pawh tifuh a inti hle. An dawtsawi dangte kan 'debunk' tawh a, tun tumah hian he opium leh heroin number-4 chungchang bik kan han debunk leh ang e.
Tonzang Township ah Opium chin a nih thu hi phat rual a ni lo. Shan state leh Kachin state ah te phei chuan hei aia nasa in chin a ni. Tonzang township-a Opium chinna hmunte hi "Zou Kual" leh "Thadou Kual" tia an sawina hmun a ni. Heng lai vela chengte hi Zou leh Thadou hnampeng te an ni. Heng lai vela Opium ching hmasatute chu Meitei helho hi an ni. Meitei helho chuan heng Zou leh Thadou tualchhung mite hi hnathawk atan an chhawr thin a ni. Spring Revolution hnu ah heng Meitei helho hi Khampat lamah an insawn a ni. Meitei ho an chhuah hnu May 2024 khan CNA leh CDF te chuan Tonzang la in tunthleng hian an la awp chhunzawm zel a ni. Khang Meiteiho opium chinna hmunte kha CNA/CDF te chuan an rochun ta a ni. ZRA-EC ten opium an ching lo reng reng, ching hman pawh an ni meuh lo.
Mizoram thenawm Chin Hills ah ZRA ten No.4 siam chhuahna Factory an nei tia Zofa Journal Page neitu in a sawi hi thil awih awm lo tawpkhawk a ni. Hei hi chu kan Mizo pui ngei te pawh in an awih meuh lo. Mizo zinga an nupa-a Spring Revolution a tel, Pi Jessica Lallianpuii chuan "Chin Hills ah No.4 an siam chhuak tih hi dawt a ni" ti-in ama' facebook (Jessicca LP) wall ah ngei a post a ni. Ani bakah hian Er. Tluanga Chhakchhuak, Myanmar Political Analyst chuan "Heroin No.4 hi Myanmar ram chin state atangin ZRA ten an siam chhuah a rinawm loh" ti-in a ziak bawk. Ani phei chu Myanmar sipai fapa ni-in Myanmar ram hrechiang tawk tura ngaih a ni. Zofate inpumkhatna duhtu Pu Fanai Kawllianhnuna pawhin "Kei chuan Chin Hills ah hian No.4 siamna khawl a awm lo bur, a awm lo hrim hrim ka ti duh ani" ti-in a ziak bawk. Heng Mizo ngei te thusawi hian CNA/CDF ten ZRA-EC an puhna chu a hnawl fithla thak a ni.
Zofa Journal in ZRA-EC Operational area atanga Heroin Number-4 Mizoram a lut ang a a sawi pawh dawt a ni. Mizoram a heroin number-4 phurhluh te hi Chin state atang ni lovin Kawlphai lam atanga rawn lut an ni zawk asin. Chin state chhungah pawh ZRA-EC te duty lohna hmun zelah an kalpui a ni. Chin state an rawn luh hian CDM-Siyin te duty na hmun Taingen an rawn paltlang hmasa ber a ni. Tichuan rawn kal zelin PDF-Zoland duty na Tedim rawn paltlangin CNA te awmna Lentlang lam an pan a. CDF-Hualngo check-gate Hmuntekawn paltlang leh in MEDF te duty na New Haimual kaltlangin Tiau an rawn thleng ta thin a ni. Tiau ah hian CNA, CDF-Hualngo leh Hualngo Police an duty a ni. Tiau atang chuan ramri hrul a khua Zimte, Bukphir leh Fartlang ah te semdarh in Mizoram an rawn luh pui ta thin a ni. Engtiang in nge check-gate heti zozai an rawn paltlang theih tih hi ngaihtuah tham tak a ni. Engapawh chu nise Mizoram dep ral lehlam ah khian tute nge cheng tih mi a nileng lo chuan kan hre mai awm e. Khawmawi nu No.4 nena man chungchang ah pawh sawi neuh neuh a awm kha. Khing mite tham lungawi theih an nih chhung chuan Mizoram ah No.4 a rawn lut zel ang.
CNA/CDF te dawtsawi dikloh lia mipui in kan hre chho zel a. Hemi avang hian anmahni support tu thenkhat chuan an ring ngam tawh lo. Tunah pawh hian eng dawt thu nge an rawn sawi leh ang aw tih hi mipui in an ngaichang mek a ni.
Chin state map kan han en vang vang chuan tute kha nge midang area -a va kala buaina va siam tih a chiang hle. He thil thup nan leh mahni thiam inchan nan CNA/CDF te hian dawt tinreng in ZRA-EC an puh hming chhia a ni. Mipui zinga an dawt thehdarh hmasak ber chu ZRA-EC te hi foreigner an nia, Chin state atanga um chhuah an ngai tih hi a ni. Amaherawhchu India lama ZRA ten Manipur state sorkar leh Central sorkar nen Tripartite agreement an sign tawh avangin Burma ah an lut ngawt thei lo tih mi a nileng lo chuan an hria. KNA pawh India leh Burma ah an awm veve ang hian ZRA pawh India leh Burma ah om ve in Burma lama om te hi ZRA-EC tih bik an ni. Chin state ah Zomite hi population ah a tam ber ni-in ZRA-EC hi Zomi hnam sipai an ni. He thu hi mipui nawlpui chuan an hre lawk lova, an han hriat meuh chuan CNA/CDF ten dawt dang an lo thehdarh leh hman tawh a ni.
CNA/CDF te dawt thehdarh pahnihna chu ZRA-EC te hi Border Guard Force (BGF) an ni tih hi a ni. Hei hi media platform hrang hrang a thehdarhtu ber chu CDF-Hualngo hruaitu Puitea hi a ni. Mi thenkhat chuan an awih hman a, mahse BGF chungchang an han chhui tak tak chuan thudik hailan in a lo awm ta. BGF scheme hi ZRA-EC din hma September 2010 khan an lo titawp tawh zuk nia. Chuvang chuan dawt dang thehdarh leh in ZRA-EC te hi Pyusawhti Militia an ni an han ti leh a. He thu hi Zofa Journal chuan a thehdarh nasa hle. Pyusawhti Militia te hi Budhist sakhaw zuitu kawl hnam extreme ho -ni-in sipai bang te an ni nawk hlawm. Chuvangin ZRA-EC nen sawizawm chi a ni lo. He an dawtsawi in kum li a liam hnu pawhin a finfiahna engmah an nei thei lo. Thawk dun chu nise an thu leh hla newspaper, radio leh television atangin kan hria ang tih hi mipui ngaih dan a ni.
Tuna an dawtsawi kal lai mek hi ZRA ten Opium an ching a, Heroin No.4 siamna factory an nei tih hi a ni. He thu hi Zofa journal neitu pa chuan Mizoram Youtuber te kaltlang in a thehdarh chiam mai. Mizoram-a hawng 440 man lai bawr vel lo ni bawk nen a thehdarh tu pawh tifuh a inti hle. An dawtsawi dangte kan 'debunk' tawh a, tun tumah hian he opium leh heroin number-4 chungchang bik kan han debunk leh ang e.
Tonzang Township ah Opium chin a nih thu hi phat rual a ni lo. Shan state leh Kachin state ah te phei chuan hei aia nasa in chin a ni. Tonzang township-a Opium chinna hmunte hi "Zou Kual" leh "Thadou Kual" tia an sawina hmun a ni. Heng lai vela chengte hi Zou leh Thadou hnampeng te an ni. Heng lai vela Opium ching hmasatute chu Meitei helho hi an ni. Meitei helho chuan heng Zou leh Thadou tualchhung mite hi hnathawk atan an chhawr thin a ni. Spring Revolution hnu ah heng Meitei helho hi Khampat lamah an insawn a ni. Meitei ho an chhuah hnu May 2024 khan CNA leh CDF te chuan Tonzang la in tunthleng hian an la awp chhunzawm zel a ni. Khang Meiteiho opium chinna hmunte kha CNA/CDF te chuan an rochun ta a ni. ZRA-EC ten opium an ching lo reng reng, ching hman pawh an ni meuh lo.
Mizoram thenawm Chin Hills ah ZRA ten No.4 siam chhuahna Factory an nei tia Zofa Journal Page neitu in a sawi hi thil awih awm lo tawpkhawk a ni. Hei hi chu kan Mizo pui ngei te pawh in an awih meuh lo. Mizo zinga an nupa-a Spring Revolution a tel, Pi Jessica Lallianpuii chuan "Chin Hills ah No.4 an siam chhuak tih hi dawt a ni" ti-in ama' facebook (Jessicca LP) wall ah ngei a post a ni. Ani bakah hian Er. Tluanga Chhakchhuak, Myanmar Political Analyst chuan "Heroin No.4 hi Myanmar ram chin state atangin ZRA ten an siam chhuah a rinawm loh" ti-in a ziak bawk. Ani phei chu Myanmar sipai fapa ni-in Myanmar ram hrechiang tawk tura ngaih a ni. Zofate inpumkhatna duhtu Pu Fanai Kawllianhnuna pawhin "Kei chuan Chin Hills ah hian No.4 siamna khawl a awm lo bur, a awm lo hrim hrim ka ti duh ani" ti-in a ziak bawk. Heng Mizo ngei te thusawi hian CNA/CDF ten ZRA-EC an puhna chu a hnawl fithla thak a ni.
Zofa Journal in ZRA-EC Operational area atanga Heroin Number-4 Mizoram a lut ang a a sawi pawh dawt a ni. Mizoram a heroin number-4 phurhluh te hi Chin state atang ni lovin Kawlphai lam atanga rawn lut an ni zawk asin. Chin state chhungah pawh ZRA-EC te duty lohna hmun zelah an kalpui a ni. Chin state an rawn luh hian CDM-Siyin te duty na hmun Taingen an rawn paltlang hmasa ber a ni. Tichuan rawn kal zelin PDF-Zoland duty na Tedim rawn paltlangin CNA te awmna Lentlang lam an pan a. CDF-Hualngo check-gate Hmuntekawn paltlang leh in MEDF te duty na New Haimual kaltlangin Tiau an rawn thleng ta thin a ni. Tiau ah hian CNA, CDF-Hualngo leh Hualngo Police an duty a ni. Tiau atang chuan ramri hrul a khua Zimte, Bukphir leh Fartlang ah te semdarh in Mizoram an rawn luh pui ta thin a ni. Engtiang in nge check-gate heti zozai an rawn paltlang theih tih hi ngaihtuah tham tak a ni. Engapawh chu nise Mizoram dep ral lehlam ah khian tute nge cheng tih mi a nileng lo chuan kan hre mai awm e. Khawmawi nu No.4 nena man chungchang ah pawh sawi neuh neuh a awm kha. Khing mite tham lungawi theih an nih chhung chuan Mizoram ah No.4 a rawn lut zel ang.
CNA/CDF te dawtsawi dikloh lia mipui in kan hre chho zel a. Hemi avang hian anmahni support tu thenkhat chuan an ring ngam tawh lo. Tunah pawh hian eng dawt thu nge an rawn sawi leh ang aw tih hi mipui in an ngaichang mek a ni.
~ ZOMI INFO
No comments:
Post a Comment
Comments not related to the topic will be removed immediately.