LAIPIAN PAU CIN HAU HONG SUAHNA

Taanglai in, Mualbeem khua ah, Pu Kaih Maang in Ukpi sem aa, amah asih ciang in, Pu Khan Thuam in, a Ukpiza luah hi. Hun khatciang in, athuthu, ahanghang tawh, Pu Khan Thuam tu leh tate leh Pu Hauh Tuang tu leh tate Mualbeem khua pan Tedim khua ah teeng uh aa, Khangthum sung bang a om khawm uh hi. 

Pu Kam Hau ateek ciang in, atapa neu zaw, Pu Khua Cin Zam in, apa' Ukpi zaa luah aa, amaan hun sung 1859 kum Kaukha mankuan laitak in, Tedim Khuapi Bonuai veeng ah, Pu Pau Vum Tapa Ubel Pu Khan Lian leh Pu Za Khai Tanu Pi Cing Zam te sung pan in,Pasian Kamsang Laipian Pau Cin Hau hong suakkhia hi.

1876 kum in, Tedim khuapi ah Khumvung suan, Pu Hau Zui tanu Pi NuamDim tung pan, Pasian Kaamsang ding, kihil kholhna leh Pasian Cih Kammal hong kilang khia aa, 1879 kum in, Laipian Pau Cin Hau tungpan,Leitung mite zuihding Vantung Thusiangtho hongpiang khia hi. Tua kikal,Kumthum sungsawt hi.

A Khangmoi hunsung 
Laipian Pau Cin Hau in, Tedim khuapi Bonuai veeng ah suak a, a Pa' sial leh keelte vansangdim lawibual mualtuuk leh thuamvum dong ah acing theizel hi.

A neu lawm te 
1. Pu Hau Cin Khup       - Tonzaang Ukpi
 2. Pu Dim Kam       - Ngen Nung Hausa 
3. Pu Cin Kam               - Mualbeem Upa
tetawh kilungtuak in, kikhawlkhawm uh hi. Akhangham deuh ciangin, anu leh apa in, gal simzia leh Teeizaang pau limtak aa, apau theihnading in, Mualbeem khua ah apuak hi. Tua hun laitak in, galte in, Teeizaang pau athei, amimatte a that ngamkei uh hi. Mualbeemkhua pan, Tedimkhua ah aciah kikciang in, a Nu leh Pa lokhawh nasep ahuh hi.

Tedim Khua pan paikhiatna
Laipian Pau Cin Hau in, Tedim Khuapi Bonuaiveeng ah suak aa, amapian kum(30) aphak laitak leh Pasian tungpan Vantung Thusiangtho angah zawh Kum(10) acinkhit, (12.3.1889) nizan in, Mikang galkapte in,Tedimkhuapi mei tawh hal uh aa, Khuami khempeuh akiim apaam khuate ah taikeek khin uh hi.

 Laipian Pau Cin Haute inn kuan zong,Tedim khuapan paikhia uh a,Vaanglai, Saneek, Nahzaang, Ngamngai, Vaanglai, Tualzaang, Ngennung, Lailui, Tungzaang (Valvum) gam cihte ah, gal tai-in apaikawikawi hi. Tua khitciang in, Ngennung, Vaanglai, Lailui, Mualbeem khuate ah teeng aa, apian khiatna Tedim khuapi ah, asihkuan 1947 kum ciang, khatvei ahawh kikhi. Tedim khuapi pan apaikhiathun in, Kumzawn natna angahzawh Kum(1) pha khinzo hi. 

 Pasian tungpan Lai ngahna
1899 kumsung in, Pasian in,Laipian Pau Cin Hau tung ah, "Nang in kitang sapna khat nanei hi. Lai hong hilh leng nathei ding hi," ci-in Laibu khat apia hi. Pasian hilhna bang in,amah in, Lai deihna leh, lai ukna lungsim naktakpi in khangsak aa, a aw ding leh amal ding Pasian in, a lungsim sung pan, Phul khiasak hi. 

Tua zawh Kum (2) khit 1901 kum ciangin,tua Lai bawlzo in, zangh khiathei aa, Laimal vekpi (1051) apha sakhi. Hih Laimmalte pen, Malkhat Kamkhat ta hi pahpah aa, laimalkhat tung ah dawngtawina ci-in, kammalnga ciangdong kibehlap thei hi. Amah in, hih Laimal te, lamal bang in, adawngdawng in,khenkhia aa, khenpi(6) asuah hi. 

Hih laimal tetungtawn in, anung zuipite in, amah pen Laipiang sakpa hi cihna tawh minphatna, pia in, "LAIPIANPA" naci- uh hi. Tua mah bang in, amah inzongh hih lai malte azeek athangsak ding in,panmun adawldawl in khensuksuk aa, Laimaangpi, Laitomaang, Lai-atmaang, Khua laisaang te akoih hi.

LAIPIANPA TANGTHU TOM LAHNA
Laipianpa Pau Cin Hau in Pasian maan kum 8957 kaukha mankuan (J.C.1859 December kha 28 ni) in, Tediim khuapi-ah Pu Khan Lian leh Pi Cing Zamsung pan hongpiang khia hi.

Pasian maan kum 8974 (J.C. 1876) kum, Pau Cin Hau kum 17 aphak hun laitak in, Pasian in, a ma thu siangtho thu manphate leitungah a zeekkhia dingin Khamtung mite sung pan Pau Cin Hau a teelna thu Pi Nuam Dim tungtawn in hong kilangh khia hi.

Nuam Dim tungtawn aa Pasian thu piak mah bangin Pasian maan kum 8977(J.C. 1879)pan kipan Laipianpa Pau Cin Hau in Khamtung Zomite dawigilo hencipna pan suaktaa a,taksa pumpi kha pumpi nopsakna Thupha ngah nading in Pasian tawh kizopna Mangmuhna ngah kipan aa, tua hun a kipan Pasian piak Thu Siangtho thuhilhnate Kum 69 sung a seem hi.

Ei Leitung mihingte dawi bawlsiat khuaziing sung pan suahtaakna ih ngah nadingin Vanglian Pasian in atapaPau Cin Hau leh dawite kum giat sung thuciam kidemna neisak aa, a ta Pau Cin Hau tungah zawh zawhna vaangliatna pia a hih man in, tua hun pan kipan a ki kihta, a lianpen Pusa dawi biakna pan kipan a neupen dong dawi biakna nam 68 te a phiat khia hi.

Pasian Kamsangpipa Laipianpa Pau Cin Hau in Pasian piak Thu Siangtho leh Thupha te ciapteh nading leh Khamtung Zomite khuavaak ih muh nading in Pasian piak Mangmuhna tawh J.C. 1899 kum in, 'Lai' hong piang khia sakaa, tua Lai pen, 'Pau Cin Hu Lai a hih kei leh, 'Zotuallai' kici hi.

Pasian maan kum 9020 (J.C.1922) kumin, Laipianpa Pau Cin Hau in Mualbeem khua ah gamh luah dingin leh Pasian thu than sak nading kitaangsapna tawh Lailui khua pan Mualbeem khua ah teeng hi.

Kamsaangpipa Laipianpa Pau Cin Hau in a hun ahun aaa ngah Mangmuhna tawh Vaanglian pen Pasian thu piak Thu Siangthote bangin sem aa, Pasian nasepnate a zawh khit Pasian maan kum 9046, Kau kha kiam 13 ni (J.C.1948 December, 28 ni) zing saang in ih Pa Pasian Gamnuam Siangsawn munah hong ciahsan tahi.

Sawm Mang 
Zomi National

Photo: Credit to owner

~ ZOMI LENS
Share:

No comments:

Post a Comment

Comments not related to the topic will be removed immediately.

Recent Posts

Popular Posts

Articles

SUBSCRIBE

Thangkhal Bible in Mobile

Mobile phone a Thangkhal NT Bible koih ding dan

Read Thangkhal NT Bible

JOIN KV fb

ZOMI FINS

PHOTO GALLERY

THANGKHAL COSTUMES
TBCWD TOUR 24-Sept-2022
Kulhvum Prayer

Blog Archive