Zokam: Hun nunung ciang in

At the end times in Zo

~ Saya Andrew
Yangon,  Myanmar

HUN nu nung (the last times) sung aa, a nungta ei te  in, upna kip ih nei ciat uh aa, tua upna pen a ki cian Pasian dei upna a hei? Or ei ma dei dan, thei bang tawh upna a hei? ci ih khen tel ta sih uh hi. Pasian in ei it hi, Ama pen gualzo hi, kisap thupha ei pia thei, a hoi Pasian hi ci ih thei, ih mu na te tung ah, bul phuu in ih upna a kip mama hi ci-in, ei leh ei ih ki muang mama, thuum mi tahtah ih ki sa kha uh hi.

Tua bang eilam pan ei ma muna, dei na leh eima ut na, khen sanna beh tawh, thu um mi ih ki sah khak uh pen Pasian dei dan upna maan a hisih aa, ei ma dei dan upna a hi zawbo hi.

Tua eima upna zui in, hamsat hun ciang ham satna pan nop sah na a nga pai zeu lel ding, zawnna pan hauh na a nga pai lian ding, dam lo na pan damna a nga pai lian ding in Pasian ih muang pai uh aa, a ma dei na bang a hei? ci ih kan sawm ta sih uhhi.

Tua zia in, Pasian zia, dei dan leh Satan na sep zia te zong ki tello in, a lamdang khat popo, a et lawm lo khat leh khat ki pua keei, gan hing gul lam pei dan pei keei ci dan leh hammah tawh awng zulzul keei cite, biak inn sung ah ki zang in tua pen kha siang tho na sepna ci in ki sang siam mama zelzel aa, Topa Pasian dei na dihtat na, siangthona, thu hoi lahoi tawh nunna te ki pampaih ta aa, tua dan nun hoi Pasian dei nunna te, kimu kha ta lo hi. Hun nu nung nuntat dan tuamtuam te ii a sign te a hi aa, a da huai mama hi.

1. Hun nu nung, tuhun ciang, Satan mizah te in, na lamdang tuamtuam te tawh thu ummi te ang sol ding aa, neizo, dam zo, ci tha piah na te tawh mite hoi lo na lam pialpi un,ang kai khia, ang pei pi mang ding uh hi.

1. Tua hun ciang in, thuum mi tahtah te in Topa thugil, LST leh lahoi te tawh lungkim ang sui ding uh aa, nat na zong, damzo ci kam beh tawh kihan thawn na te sang in, za tui Zaha siavuan te tawh ang ki kem lel ding uh hi. Topa muang tah pi ding uhhi.

2. Hunnu nung tuhun ciang, Satan mizah te in, bangma thei lo tello pi a hilam ki thei lo LST thupi sah lo zaw un, kha siang tho dei na masuan dan in, nung ta vua, na vannuai siatna na sep ding zuauthu, Zuautat na ding beh ah, ang tha hat mama ding uh hi.

2. Tua hun lai tah in, thuum mi tahtah te in, thumaan thu tah (LST) tawh, upna kip nei na ding ang han thawn den, LST tung tawn in ang nung ta ding uh hi.

3. Hun nu nung tuhun ciang ,Satan zat mi te in, Pumpi siatna a piang sahthei zu dawn, zateep, khaini muam, ci dan te nuam tah, free tah aa, ki na sezah mama te leh nu leh pa ki kawm lo gamtat na te aa ki pan, phamaw a sa sih uh hi.

3. Tua hun lai tah in, thu ummi tahtah te in, dih tat na ding Pasian deih bang nungta kalsuan ding ang han thawn den ding uh hi.

4. Hun nunung tuhun ciang in, Satan mizah te in, Pasian thu Kham ki sam nawnlo, ci in Tua pen don in zong ang nei lo ding uh hi.

4. Tua hun ciang in thu ummi tahtah te in, Pasian thu Kham pen zuiding hoi in a ciam te uhhi.

5. Hun nunung ciang, Satan mi zah te in, nek na, dawn nate leh vai khat popo ah a hi zong in, nga na dih, dih lo van te hang in, Praise the Lord ci in mitam pi za ding in, awng va pual un, lung dam ko na mu thei zathei ding in, ki ko va doi ding uh hi.

5. Tua hun ciang in thu ummi tahtah te in, Pasian siam sa lei leh van, Pasian vangliatna tha hat gualzawna leh Mawnei mi gup khiatna thupha te zia in, Praise the Lord ci in a lung dam na uh Topa Pasian Kung beh ah, a pu lah lah ding uh hi.

-o-

Share:

Eimi lakah Covid-19 vei masapen thugen


KEI leh ka innkuanpih te covid-19 positive in, ka inkuan un  ni bangzah hiam hospital ah ka om uh hi.

Hih ka om sung un treatment bang mah hong ki hih tuan lo hi, Asymtomatic treatment ci in khosik I neih leh PCM, gawl a nat leh Azithral N, gawl a thak leh Cetrizine cih bang in hong ki pia leh hi.

Kua peuh mah covid -19, hi ding a iki upmoh leh zong  ki test sak pah ngai se se lo in, ei inn chiat mah ah  ki quarantine in, tuilum dawn tam, chi (salt toh tuilum a gawl khuah mun ding, hitang pian a iki theih leh steam (tui hu dik) ding.

Na khat peuh peuh nek le dawn te a vot  lam peuh mah ki deek ding,  dawn loh ding hi pen phatuam sa ing. Ka cih na in hospital sang in inn ah na teng om kim zaw a, a ki sap le zong va leitheih hi zaw lai hi.

Hospital sung a, mi mul lit leh ten  luat a va om pen anop pen hi hetlou hi. Tua sang in ei inn sung tek chiat mah ah  ki isolate in nek le taak hoih tak in ne in dawn peuh le hang hoih zaw tham ding hi.

A kul nawn khat ahih leh ihmu  kham ding nikhat a naikal 7/8 bang ihmu le hang i  immune system hong hat in ki negative pah lel ding hi ni 14 (days) khit ciang in.

Tuaciang  in va mok lauh luat ding zong  hi sam lou hi. Ei India te pen nat na dou nalam ah ki hat bil bel ana hi dan hi, za (medicine) bang zong hat sim pi pi ana ne khin te a ding in va lauh luat zezen louh hoih kha ding hi.

Ko zong ka innkuan un hospital ah ni somnih (20 days) val bang ka omna uah treatment bang mah pi hong ki pe lo hi.

Ken ka khuh cia ka gen leh Cough Syrup khat hong pia tua bek hi mai. Ei singtangpa/ nu theihdan in tuilum lam hah dawn  ding hua pen a za (medicine) hoih pen hi sa mai ing.

Kei experienced dan in hih virus pen in ipumpi ah i immune system, a hoih nak leh i taksa tung apan in ni sawm (10 days) sung lel in zong bei thei hi ding in um ingh.

Kou zong ka innkuan un mi nga (5 persons) bang test nihvei/ thumvei bang  ong hih chiang un negative vek in, inn ah chiah kik thei vek ta ung.

Hih kong gelhna hang pen a panic lua bang I om khak uleh, mok panic luat kullo ahi. Alau lawzen ten alauh luat man un gimse ut zo se uh hi.

Akimuangmoh leh a lau lua bang  iom khak zenzen leh cia kng gelh ahi.

Hih pen kei mimal experience apat kong gelh pong hin ahi. Ana phattuampih thei bang i om khak leh lungdam, Topa thupha, Topa jehorafa ahi

~ H. Kikim

(A gelhtu ahileh Charapalika Hospital, Motibagh, New Delhi ah Staff Nurse ahi.)

Share:

Interview: Zolengthe

Zolengthe toh Zogam Today Houlimna

EIMI Social Media lama fel vawt a kithei, tangval lungsim siangthou, uniform toh kum 10 val bang kithuam hita, Ukhrul a um, unau 4 (P3+N1) lahah nautum ahi. Ama khu "Connecting the Zo People" kichi toh kituah vawt achi uh. Mi 12,000 val nitenga "news" tatlou a supply zou gige. Thau kap sa'ng a news kap siamzaw, a chi lai uhi. A houpi theihna hun lemchang kimu kha zenzen.

Zogam Today in ZOLENGTHE WhatsApp Group 48 tah a ADMIN hina pawtu, Mangminlian @ OWEN MANG MUNLUO toh Bruce K. Thangkhal, Joint Editor, Zogam Today, SUNDAY -- 17 May 2020 nia a houlimna uh tam anuai a bang ahi.

ZOGAM TODAY:  Zolengthe Adminpu, hinate maw? Zogam Today apat hing ei, nang toh ki-interview lei chi utsim ka vele, na man diai?

ZOLENGTHE: Aw hi mang ei. Man e, man e. Kipahuai eleh.

ZT: Zolengthe WhatsApp Group ah Admin bangzat na pha uai?

ZLT: Zolengthe WhatsApp Group 48 tan akipha a, Group khat ah Admin 3/4 vel ka um uhi.Tuana Admin khen khat group 3/4 vel a pang na um a ahin abon a apha zah ding chu 2x48=96 vel ka pha ding un ka gingta.

ZT: Zolengthe WhatsApp Group (Connecting the Zo Pepple) ang kipat dan them khat nang genthei diei?

ZLT: Za umtah Pu T. Zamlunmang Zou @ Pupu Zou in amasapenin ZOLENGTHE SMS Gupshup news ana pankhia a, tuazaw in Zolengthe Facebook Group hing bawl in, tuanah kei zong Pupu Zou toh kang kithei ua, ka active dan leh online mun dan banah i Zou group ka ngainat dan hing thei in Zolengthe FB Group enkai din Admin in hing koi hi. Tuazaw in Pupu Zou in ZOLENGTHE WhatsApp Group hing bawl kia in Admin in hing koi kia hi. Tuachin theitawp sua in ka pang chenchen hi tutan in.

ZT: Tuni tanin Zolengthe in Group leh Subscriber bangzat nei?

ZLT: Tutan achu Pasian mapui na toh ZOLENGTHE WHATSAPP Group 1-48 pha ta hi. Member phazat ahileh group ah 256 aphah na zong a um a, 257 apha na zong a um hi. Ahin ZLT group a last 48 pen khu group dang teng a full zia in 07 May 2020 in ki-create tha pan in tami kigelh tan in member 105 pha hi. Group khat a 256 member in koi lei, 256 X 47=12,032 pha chi thei phot hi. Group 48-na pen full nailou ahi chia sim da phot vai.

ZT: Adminte sum-le-pai bangchi ki-manage?

ZLT:  Admin ten Zolengthe apatsum muna kinei lou u, zong sum mu na dia kitum tuan lou hi. Admin ten ka netpack ding uh kaki thun tom zel uhi. Ahin khatvei teng ZLT member mi phattuam ngai group ngaina ten ka netpack ding ang thunsah hun zong a um zel sam hi. Amaute Pasian in gualzawl touzel ta hen.

ZT: Zolengthe Group adi'n One Day or One Month ah sum bangzat bang na sengpha di uai?

ZLT: Group adin sum senna chi a tuam in a um sih a. Netpack thun dan in kingah ding hi. Admin khenkhat in netpack 1-month-te athun zong um ding hi. 1-month thun ten 1 month price zat aseng ding ua, ken chu 3-months adi netpack ka thun ziahin Rs 500 vel ka seng zel.

ZT: Zolengthe tatlou in na update zou ua, bangma asia-apha zakha vateh lou uh maw?

ZLT: Asia apha ki zah zel ma hi. Ka group et kai dan leh hun chin a thutha news ka member-te ka pia thei zel zia in member ten "pha" hing sah zong um a, member khenkhat in bang kaki mulem kha ule i group uh bawl hoi mama uteh chin singpi dawnna ding hing pe pawl zong um. Tualeh sil mang sah te vel, mi chimoh sisan poimaw vel, si suunna vel i post pia chiang kipahthu hing gen zong um veve.

Ase lam kizah dan ahile khenkhat inlah Admin nahileh kifuh sah maw nangpa, ki popular sah ut man a Admin a pang chi vel kiza mun mama. A group a nungah hoi asah teng ahoupi chi pou a hing na dem zong lah tam ei. Tami tungtang a hing hilchian vanglah vang, nungah hoi kisah zia kihoupi hilou in pasal aguh a numei lim leh numei min gel member khenkhat a um a tuate ka check chiang in nungah te bang va houpi kha zel ma ka hi. Huchia nang dem ut teitei ule hichin gen mei vang, tangval kahi zia nungah ka houpi ma ahi, hehehe!  Atah tahin a kibuai toh news typing ding tam toh kinaw angai toh nungah houpi na di hun zong nei ngai sing ei. Tualeh member khenkhat apat inbox zong en man ngailou kahi, guai! Tualeh Admin ten na request-te uh ahun banga hing kibawl sah man khalou chiang, hing na theisiam un, ka buai laitah uh toh kituakha ahi chi hing na theipi un chin kang ngen ut hi.

ZT:  Police Case or thubuai chivel tuokha ngai samlou?

ZLT: Facebook ah chu na kituah kha in ka thei a, WhatsApp ah chu khat vei UNC Blockade lai in VDF-te thu khat aki post a tuami zia in Ccpur Police Station ah Adminte hat in ka um uhi. Tuana unaupa Suanlyan Tungnung leh unaupa Khams Zotal in Zolengthe ngainatna toh Adminte sih-le-tang in ana pei ua, a buaina thu kei hing dong un a source ka piah ule buaina veng thei pei vanglah hi.

ZT: Zolengthe in 12th Anniversary & Multi-Academic Awards 2019 a bawl khu'n bang tup-le-ngim nei?

ZLT: Zou sung banah Lamka context a eimite lahah lam tuamtuam a siamna leh pilna nei banah Zou sung ma a sil ana pankhe masa eg. Film, Motion Picture, Pastor masapen chite kitawisang ut zia a Award kisai ahi. Eimi tawisang dia kilawmte tawisang ding chi ahi.

ZT: Mabanah Zolengthe Award sai na sawm uaile?

ZLT: Ahithei leh maban ah kum 2 hal vel a bawl tou zel ding in kaki sa sim uh.

ZT: News na bangchi collect uh?

ZLT: News collect dan ahileh atangpi in keima theite ka post zel a tualeh mun tuamtuam apat ka mute uh zong ka post zel uhi.

ZT: Zolengthe Admin lahah koipen khu'n over-all incharge puo?

ZLT: Over-all Incharge puo leh group teng en kaitu chu keima hisam ing. Admin teng lahah kei chou in group a full chia atha ka bawl zel a, group 1-48 tan ah Admin in ka um suah hi.

ZT: Bang ziah nang, ZOLENGTHE 1-48 tan a um suah namah? News-te Admin dangte post din pethei lou namah? Group tawm join lechin na phone in zong hing thuah deu din ka gingta.

ZLT: Masang in zong hichin ka bawl ua, News post na di Admin Group ka bawl un tuana news kagel zou chiang ua ka post un, admin ten amau group chiata ana post sawn zel uhi. Ahin Admin online lou ten news mu ha kha zel uhi. Member ten ZTL news timing kibanga amu theina ding uh deina group tenga um suah in, keiman news teng ka post zel hi.

ZT: Zolengthe in Guidelines nei maw?

ZLT: Guidelines point 21 tah ZLT in kinei, a bawtsete warning piah masah hi in azop ule  "remove" chetchet!

ZT: FAKE News toh kisai in thubuai na tuokha ngai uai?

ZLT: Zolengthe in tutanin fake news kisuah kha nai sam lou hi. Adminte ki pilvang mama.

ZT: News itemte na kapkhiet masang un "cross-checking/verification" na bawl uai?

ZLT: Ki bawl tham e. Ki kankual masa, a kithei chiang chia kikap khe pan hi. Khenkhatte banga group dang a imu tengpi kanchian loupia kimaw forward ngam lou hi.

ZT: Social Media ahoina leh ahoilouna point 3 hing kum voi?

ZLT: Ahoina:- 1) Lawm luite toh lawm thate toh kimeltheina hing tun. 2) Govt or any organisation tunga lung kimlouna press-te kunga vatai man lou chiang in social media a thezaah thei hi. 3) Information --- video, voice, photo, text --- awlsam ta in kishare thei. Thu thate kithei zel. Ahoilouna:- 1) Fake account zang a group chin teng a kipil sah deu a mitoh kiselna kihauna lam zang tam, mi sutuo, nam sutuo tam. 2) Social Media ah kikhemna tam. 3) Hun leh sum kiseng.

ZT: Biahinn sunga mobile pua lut pha nasai, phalou?

ZLT: Biahinn sunga mobile pua lut hoi kasa a, ahin silent in koi thei chiatlei hoisem va chi'ng, azia i Biahinn kai kal in thukin um le kihil theina ahi zia in.

ZT: Khenkhat in mobile phone khu Bible etna/simna bang in a zangh ua, pha nasah naile?

ZLT: Bible etna a i zahleh hoi mama hi. Azia Bible sim tam in i lungsim zong siang sah hi.

ZT: Social Media zangh in i society uh siemphat thei dan a umthei diei?

ZLT: Um thei ta luo, i Society sung ua hoilou i sahte uh social media a phuang khe zel din tuaban a i society uh hoina ding ngaidan i neite gelkhia in social media a viral sah zel lei mi tampi ana sim ding a tuate ahoi lam kigen kha teng zui sawm chiat lei i society u hoi mama ding in ka gingta hi.

ZT: Social Media tungtawn in Government in gamsung khantouna dinga development scheme tuamtuam apiehte khualchin thei ahi diai?

ZLT: Khualchin thei e. Hoi deu a atheisiam te'n tam scheme te govt in hichi dan ding a abawl ahi chin hing gel khe hen len mipi thei ding in kap zah le koipou in development scheme te ahi di bang tah in asai tuten abol na uai chi koipou in hing thei ding uhi. Aki bawlnate kipahna thu mipi'n social media a hing post uhen len ahi di bang tah a peilou or kibawlloute zong social media ah hing phou khia uhen len i CM-pu kung tan deng thei din hoideu in English leh meitei ham bang in gel ule hoi ding in ka gingta hi.Tulai CM-pu loi zong social media lunglut le ngaisang ahi ta ua social media tungtawn in ki khualchin thei ding hi.

ZT: Social Media zangh in "corruption" bangchi'n i doudal thei di uoi?

ZLT: Tampen atung a kagen dan toh ki bang sim hi. Social media a kapzah ding CM-pu teloi tanpha mu thei dia bawl ding hile Action ki la mei din, koiman corruption bawl ngam nawnlou ding hi. Tulai i Govt uh zong nidang lai toh kibanglou in mipite lungkimlou nate hing ngaikho deuta in ka thei hi.

ZT: Tutung Lockdown ziahin Biahinn kai theilou in kium a, tam khu bangchi'n na geel ei?

ZLT: Tampen khu ase seng in ka gelsih. Govt in natna kilawsawn gang mama khat toh kidou gige ihi zia un tuami apat iki venna dia abawl in mipi ki punkhom di aphal lou zia in ka thei hi. Eite adi ma a abawl ahi zui din hoi kasa.

ZT: Tutung buoina Coronavirus/Covid-19 ah Manipur Govt panlah dan pha nasah nai? Gen nuam na nei ei?

ZLT: Ing, hoi kasa. Lockdown ziah in van man akhang chin mipi aphun na aw aki za a, Govt leh Social Organisation te'n mipite khualna in enkai tou zelleh a dei huai.

ZT: Covid-19 douna lamah eimi philantrophic organisation tuamtuamte panlah dan uh pha nasah nai? Tachi deule chi, na nei ei?

ZLT: Pha kha sa hi,Tualeh tachi deu le chi ding khu i sil hoi bol te top san lou in pangtou zel vai..

ZT: Sepaih ang chi ua, bang pen na hia? Tangval or....?

ZLT: Hichu hi nimnem sam Pasian lunsiatna toh.6th Bn Manipur Rifle a sem, ka Hqtr/unit uh Ukhrul a posting ka hi. 2010 kum a lut ka hia, training kazaw apat tamun a um. Manipur State force akihi dungzui in Govt office lian teng kou ka guard ua, tualeh MLA, Minister, DC chite vel zong kou guard ngen ahi. Tualeh Election um chiang in zong kou ma duty in polling station teng a ka kuon uhi. State dang ten election anei chiang un security kining chinglou vel chia Manipur Govt kunga ngetna anei ua tuana kou MR-te leh IRB-te state dang a ka kuon zel uhi. Zi ding zong Pasian kunga thum pumpum in ka pang.

ZT: Bangchi bang mi na mitsuan aa?

ZLT: Innkuonpite hindan hingthei siampi thei ding, Pasian lam a hing pui thei ding numei khu ka thumna ahi. Mun tuamtuam a ki-um koikoi in i dei bang tuokha hah mama sa ve'ng aw. Numeite lungsim thei hah nalai, buai dap sim ing ei.

ZT: Bangchih vel chia Biahinn dahsat di na chi eile?

ZLT: Ahun ding gen ngam huai sih Pasian khut ah ngansia mai leila.
Van a Pa'n ang piah chiang Biahinn dah hing ging ta ven, chi'aw!

ZT: Atangpi'n dah bangza a thou, dah bangza a imu? Phone zan dah bangzah tan na khoi zel?

ZLT: Tampen ka sepna a ka um chiang in Duty timing zil in ka lum zel ka thou zel. Duty zingkal bei tah a ka nei le lumbei in ka thou bei hi. Duty zaan sawt nua a ka nei kha leh lumha thouha hizel. Duty i fulfill leh tung aten zong hing theisiam mama uhi. Inn lang ka um chia chu no timing hizel! Phone pen ka imut lou a nasep di um lou le battery um tan ka khoi himai. Ahin sep di pawimaw vel kimawl hun vel chia chu ka phone ka koi khia sam hi.

ZT: Mobile games na kimawl ngai ei?

ZLT: Zolengthe Group tenga Admin kihin games kimawl manna ding hun kivang hi. Member-te ZLT news na ngah zing ding uh chi ka gel chia group a news post lou di kaki awi sih hi. Tuaziah in news ma ka sui ka buaipi zaw hi.

ZT: Zolengthe in Mobile Apps (application sofware) nei sawm lou ama?

ZLT: Tam khu technical leh sum lut ding ahi chia, Adminte ka kikup  ngai di uh. En tou zel lei maw!

ZT: Zolengthe toh kisai in na boss or senior te'n ahilouleh mi khenkhat in gen-leh-sah a hing nei kha ngai ma? Ang kiphaw kha ngai ei?

ZLT: Tutan in chu Zolengthe leh mipi adia kapan lah dan pen ka innsung mite hileh mi tuamtuam in gen leh sah hing nei lou un hing kipahpi mama uhi. Topsan in chi sa'ng hing hapan in hing chizaw uhi. Ahin ka sepna a ka senior ten Mang pen imu teng a mobile chouh khoi gige...duty azoh leh potlou in a lupna a mobile khoi in um, a hoi mama Barrack Santry (Room Guard) lah hikom chin kizen hing sah mama uhi.

ZT: Member apun laisia, Zolengthe group zong kibelap touzel ding ama?

ZLT: Tami khu gen hah vawt khat ahi. Zolengthe News buaipi leh a post-tu leh group bawl zeltu kei ka hia, khat vei chia ka phone in thuah sihle group bawl tou ding hasa ding hi. Phone hoi a RAM tamte vel kinei zou lechu group bawl toutou zong pawilou hi. Phone a kingah chi mei vai.

ZT: Adminte adin bang ahasa pen ei?

ZLT:  Hasah neuneu kituah mun thou veve. ZLT in Partiality -- panpi/ deisah/ hut tuam -- neilou in nna kisem hi. Ahasah mama chu tribe level orgainsation toh kisai thusuote post chiang, khat in hoisa  khat in hoisalou. Demna leh kigii simna bang hiuhiau a kamsua bang kiza hi. Gitlou khu gitlou a thuh ding ka ut sih a, ken koima ka dem sih hi. Ang kidem le hatna hing petu in ka la a,  kakipah zaw hi. Tualeh data i "ON" chia group tam sengseng ka WhatsApp kholzou zel hi. Tuami ngah sung zong hasa kasa, koima theipilou in. Breaking news thakhat a tampi ang um chiang English/Meitei apat eiham a kin-le-buang ahing lekhiat (translate) vevaw pen khat vei teng hasa vawt ei!

ZT: Tami interview simtute din bang na vaiha nuam ei?

ZLT:  Koipou in thutah peipi vai, silhoi bawl lam ah kidem chiat va ui.

ZT: Pu Admin, interview-na hun nang zatpina tungah lungdam ung.

ZLT: Keibang leltah mi adia bangma zong hilou keisang a chinzaw leh pilzaw mi tampi laiah tambang a i gam ua i Zou daily newspaper minthang leh piching mama Zogam Today te'n houlimpi dia deisahna nang pia zia un kei zong Zogam Today tungah kakipah mama hi. ZOGAM TODAY damsawt hen!

Courtesy: Zogam Today [20-05-2020]

Share:

PANPINA NGAICHAT : TOSET ANA TOH

Appeal for a burnt Patient (in Thadou-Kuki dialect)

Achesa nisim 08/05/2020 ni 12:15pm - 12:30pm velchun sopi Doujangam Haokip (aged 35) s/o Pu Konkholun Haokip, Phaibem vangkho, ccpur chun innchen hahsat jeh in 2008 kum in Chennai ana jon in Restaurant ana toh na achun meikong lah a ana kiseplhu in ahi.

Toset ato nungin atoh khompi maneger pan Kilpauk Medical College Hospital ah ana polut in ahi. Hinlah Dr. ho seidan in ama damthei nadin akhut tan teilou option dang umtalou ahitah jehin innsungmi le ama nopna dungjui in janhi nisim 19/05/2020 nichun operation success tah in ana chelhan, damdoh thei dingin aum pantai. Lhaset umtah chu damdoh tajongleh akhut jetlam vang um talou ding ahin tibukimlou chu hiding ahitai.

Innsung genthei hahsa ahina chungchon in gampam a toset toh a kijen ahijeh uvin Koi tabang kiphal thenghon jokham cheh iki thopi thei u ahi.

HDFC BANK
MARY HAOKIP
A/C No.10521270000382
BRANCH:KK NAGAR
Ifsc code:HDFC0001052
Google pay Phone no:7358180226

Pathen in damtheng na hinpe tahen.🙏🙏🙏

Share:

Pasian nasem minthang Ravi Zacharias mualliam

ATLANTA,  MAY 19: Khawvel a Pasian thugen minthang mama, Canada a um India-tuolkuon Rev Ravi Kumar Zacharias (74) tu zingkal in atenna Atlanta, Georgia ah cancer ziehin dam zoulou in mualliam hi.

Zacharias ahileh a Spine (chinggu)
a Cancer um zieha lupna ngah ahidan, atanu Sarah Davis in apa Zacharias Facebook Page ah May 8, 2020 nia a update apat dam zoulou ding ahithu hing kithangkhia hi.

Azi Margaret Reynolds leh atate --Sarah Zacharias Davis, Nathan Zacharias, leh Naomi Zacharias toh Pasian hunchiem ngah a um ahidan uh, atanu Davis, CEO of Ravi International Ministries (RZIM) in tunai in ana gen hi.

Kumbul lam in, Ravi in anua anat (back pain) ziehin "emergency back surgery" nei ding ahidan ana genkhia ngai hi. Tualeh azi inzong amapa FB Page ah followers/friends te'n Zacharias a ki-at (surgery) zaw apatin gim semsem hi, hing na thumpi un chi'n ngen hi.

Coronavirus (Covid-19) buoina kawmkal ah, Pasian venna toh Ravi pe'n MD Anderson Cancer Center, Houston ah April kha'n kiensah thei leh treatment kibawl sah thei uhi. Tualeh photo khat azi toh akilahna uh Houston a umlai un a FB Page a update hi. A kiten uh kum 48 chinna lopna hun zong nuamtah in zang uhi. Tami treatment bawl sungin, aloipa Nabeel Qureshi, gilpi cancer zieha 2017 kuma shi, theigigena 'laigelh' khat ana buoipi khin hi.

Ravi Zacharias in kum 46 sung Pasian gam adin nna sem a, gam 70 val Pasian thugen in ana tuon pha hi. Leitung a "Apologetics" (Defender of Christian Faith) minthang mama khat, banah khawvel in abuoipi -- Origin, Meaning, Morality, Destiny, Eloquence, leh Grace -- tungtang thute ah mite hilchienna pesiem mama khat a mi'n a tepteh uh ahi. A thugente in mibil taisah zou a,  Pasian thu a buai theina tuomtuom tampite chiang tahin mite hilsiem zou hi, kichi.

Ama khu aneulai apat mi chituom vilvel khat, kum 17 ahitan in 'athiest' dan in kigen a, Pasian kichi apum gintatlou mihing khat ana hi. Ni khat chimaw beidawng lametna bei akisah lai in ama-le-ama kithah sawm a, 'poison' a dawnleh shi ding phiel in hospital lupna tunloh hi. Tua hunlai in local-mi Christian worker khat in anu Bible pia'n, na tapa John 14 ana simsah in chin ana gen hi. John 14:19 "Because I live, you also will live," in a lungtang khoi kha hi. Tami khu kinep thei umsun chi'n a ngaisun ta hi. "Mangpa Jesu aw, na gen bang a hinna petu na hileh, tami ka umna hospital lupna apat damtahin hing pawtsah in. Ka damleh ka hinkhuo pumpi nang adin ka pe ding chi'n Pasien kichiempih hi. Hing ding kinepna a beilai in, ahing dam a, Pasian ah kibulphu in, Bible ang zil a, tuachin Gospel a tangkou ta hi.

Pasian mizat Zacharias pen "preaching" lamah min nei mama. Kum 19 ahi'n International Youth Congress, Hyderabad (India) ah Asian Youth Preacher Award piehin um hi. Billy Graham Evangelistic Association inzong Zacharias khu khawvel Christian khawmpi thupipen lawi akigen, "International Conference for Itinerant Evangelists" ("Amsterdam '93") tunkimni/kipatni'a thugen di'n seh in um hi. Mi tuomtuom Speaker ding a kihat 4000 valte mai ah thu genna nei. Tuanah Christiante "apologetics" lamah chau mama in khawvel pilna/siemna (intellectual)  neite sawisel/gensiatnate (attacks)  uh "defend" zoulou uh, chi ang mukhia a, tuachi'n apologetics lam kihilna ang ngaipoimaw ta hi. India khawpi tuomtuom ah Pasian thu tangkou inzong kidieng koikoi hi.

Zacharias khu 26 March 1946 in Madras (Chennai) ah piang a, kum 5-mi ahin Delhi ah kituon uhi, azieh apa Defense Ministry a sem ahi. 1966 in Canada ah pemlut uhi. Azi Magaret Reynolds toh amau hattuuom sunga khanglaite kipawlna, Youth For Christ (YFC), lahah pat kimu kithei ahi ua, 1972 in kiteng uhi.

~ Zogam Today | 20-05-2020

Share:

ST Hau Go tanchin tomkim

Sangmang Hau Go zong kici hi

ST Hau Go in 1946 kum in B.A (Hons) leh 1948 kum in India gam Madras pan M.A (Philosophy) tawh na zo hi.

1950 kum in USA pan Laisiangtho lam tawh kisai MRE degree na zo in, 1953 kum in HBA, FBA leh TBA teng gawmkhawm in, ZBC kici ZOMI BAPTIST CONVENTION na phut khia in General Secretary na sem hi.

Tua ban ah Mandalay University leh Yangon University te ah zong Lecturer na sem kawi kawi hi. March 1,1996 ni in leitung nuasia hi.

Ama phusa ZBC zong, Tedim kampau Zomi teng in taisan ta ahiman in, 2013 kum in CBC (Chin Baptist Convention ) tawh kilaih hi.

Chin kici khempeuh Zomi ah gawm in ZBC a phut zo Mipil, mi muanhuai Pasal tahtah kicipa ahihi.

Hau Go muanhuai dan pen India Paite makai Pu Neng Za Cin in agen na ah, "Ih sanggam Tedim mite in Kahpa sik tawh kibawl Heipi hoih mahmah khat om napi zatloh in koih mawk uhi," naci kici hi.

"Zuangtho dih aw Sangmang Hau Go
Zo gam lei leh ih ZBC
Zuun lo tulpan kai ninel ee
Gamhe zong kaai pan ta lawm aw."

~ Sie Mungsen
19-05-2020

Share:

Job Card thaman ngen a kuon mi 2 tem a satliem in um

Police matsah hinalai; bail in pawt

Lamka, May 18: Job Card thaman ngen a kuon mi 2: Gintulkhup (40) s/o (L) Thangchinkham of Hiangtam Bualkot leh Haubiahlom (36) s/o Khupsuanthang of Hiangtam Bualkot a khuo Hausapu, Thangchinmang in tem (blant dao/knives) in satliem chi'n report in gen hi.

Tami ahileh May 15, 2020 nitahlam nai 7:00 leh 8:00 kikal a siltung ahi'a, siltung jou sawtlou nung in Hiangtam Bualkot Village Chief Thangchinmang in area MLA kung ah mi 2 te'n thading leh mat ding in Thau (Guns) toh hing buluh chi'n report in Police te mansah chi'n zong report in gen hi.

Job Card ngen a kuon mi 2 te lah ah Gintulkhup pen a veilam khut (left arms) leh a veilam nahgu liam a, Haubiahlom pen ahileh a luh (head) leh gil (stomach) liam chi ahi. Job Card thaman ahileh ₹.1200/hilel a, kitha-kimat na ding a ching mawngmawng lou ahi'a, zong koima midang hilou a Hausa leh khotaga kikal a siltung ahi'a, kamdam tah a zong kihoulem thei ahi chi'n zong report in gen hi.
Thangchinmang, Chief of Hiangtam Bualkot complaint dungzui in Police te'n Job Card thaman ngen ding a kuon mi 2 te May 15, 2020 zan nai 9:30 ding vel in a teenna inn ua pat man in Singngat Police Station ah poh suh in third degree tourture bawl ua, tami report kigeltan ah Gintulkhup pen Police te vuohna/soisahna zieh in a taw (buttock) ah zepna/satna mah um nalai hi.

United Zou Organization (UZO) GHQ leh Zou Youth Organization (ZYO) GHQ & a innsung mite panlahna toh Job Card ngen mi 2 te Police Custody a, aum jou leh Court a produced ahijou in tuni'n Bail in pawtkhie uhi.

Siltung khat poupou, adieh in Police case toh kisai a complainant ahei, ahisih leh accused persons-te pen Investigation Officer te'n a langlang statement alah ban ua cross checking/investigation abawl ding uh chi tu contemporary world, 21th Century a civilian khat  poupou in a thei ahi'a, hinanleh Police te'n tuami pansanlou a Political pressurer zieh ahie, ahisih leh nautangte musitna zieh ahie in Job Card thaman ngen mi 2 te pen criminal bang in soisa in complainant statment lalou in tunitan in Police Station ah han joulou uh chi ahi.

Alangkhat ah siltung jou, a zingni, May 16, 2020 in Job Card Holder-te thau (gun licensed) pen valah leh hentang in tunitan in a custody ua koi nalai uh chi ahi.

Job Card Holder mi 2 te'n siltung toh kisai a Zogam Today atheisah beh na ua Thangchinmang, Chief of Hiangtam Bualkot in a khosung a teng inn 15 ding a tuot te lah ah khosung a tenglou, Bogus Job Card inn 64 ding vel bawl in hunchin in Government sum nehmang a, zong a khosung a teng inn 15 ding vel lah ah ama deisah tuom inn 5/6 chilou midang thaman a nehmang ban ah khosung nautangte Bank account leh aadhaar card jousie zong hentangsah chi'n gen uhi.

Courtesy: ZogamToday | 19-05-2020

Share:

Zou Gal (1917-19) leh Chivu

- Dr. S. Thangboi

TULAITAH Chivu min loibang in thang hi, adieh in ei CCPur district lam ah. Tukum April 16 nia Manipur solkar in Chivu mun ah 607.5 sq. metre a lien Manipur leng Chandrakirti Memorial Park bawl ding ahidan, leh dangka crore tampi 'invest' a bawlkhiet ding ahidan a'ng gen leh mipite lunglai hing phawng guih hiding hia, alang-langa houlimna in kizang hi. Tua igen utpen ahileh GoM in Tongjang khuogei a Chivu diil ah Park bawl thei va, ahisih, leh bawlthei sih va, chilampang hizaw lou in, Chivu khu Zou Gal (1917-19) lai in bang tobang dinmun in ana um in, bangtan in mituom-tuom, adieh in khuo hausa (chiefs) te leh British solkar in ana sai khai na ki 'contest' uai, chi isut ut zaw hi.

Chivu khu singtangmi (Zo suon) te tanchin (history) ah bangchi'n ana kigen in, bangtan in Zou nam (tribe) toh kizopna ana nei ei, chi sui vai. Kum 1870 masang lai apat in Lushai (Mizo) hausaten agam kiim leh pam a phaijangmite (British subjects-te) ahun-hun in ana siim ua, salmat-galmat in ana pui ua, mihing hinna zong tampi ana la uh, chi history mun tampi apat ina thei uhi. British sokar in zong Lushai hausate bilsih (punish) ding in alang-lang ah ana kisa khol uhi. Silachar, Chittagong, Burma leh Manipur apat galkap khom in Lushai Hills vabulu ua, tuakhu Lushai Expedition (1971-72) nakichi hi (Reid, 1908:29).

Tuanah, Manipur gam pen British in athuneina nuoi (protectorate state) ah ana koijou ahita hi. Tuajieh in Britishte panpi ding in simlam (south) naw in hing kuonsuh ua, December 1871 apat March 1872 kikal sungvel Chivu mun ah kikul uhi. Tuahunlai tah in Guite hausapu Goukothang leh a galkapte zong Sukte lengpa Khua Chin thupiehna nuoi ah mangkangte panpi a Lushaite dou ding in suohlam gamkai Lushai Hills ah va lut uhi. A khuo Mualpi (Tedim gei) juon a ang kilelam un, Chivu mun ah hing suoh phei ua, Meitei galkap lamkai General Thangal leh asepaiten chalak in ana zawl (solh) in Goukhothang leh amite ana man uhi. Theidia poimaw khat ahileh, Meitei lengpa toh Sukte lengte akhang-khang a ana kidousa uh ahia, nanleh British-Burma leh British-India government in Lushaite ang dou dikuon in, Chin Hills a Sukte lengpa panpina ana ngen uhi. Tuamabang in India a British ten Manipur lengpa (athuneina nuoi a akoih uh) kithuopina zong ngen uhi. Tua ahina ah, Sukte-te leh Meiteite tungah kidouna ana um nawn tadi lou phot in, a-ut leh da un Britishte panpitu leh zatthei tah in anapang mai uhi. Tuajieh in Raja Goukhothang in Chandrakirti sepaite ana tahsang khiel kha, chi ding ahi(Carey & Tuck-I,1896:122-124).

Manipuri galkapte vakuon pen itheisa uh ana hita a, gensau zong ngai nonlou hi. Hinanleh, isuichien utpen ahileh tuami hun -1871 masang apat, Chivu leh akiim ah koite ana teeng in ana khosa uoi? Chipen ahi.

Zoute Manipur a ana tenglut dan

Zou namte tanchin isui chiang in, hunkhat lai in Burma ah thaneijou tah ana hidan uh (mahni kipohna lou in) ana kithei hi, tuajou in, thaneijou nonlou ahidan uh an kimu kia hi. Tedim Thukizakna Lai kichi 1911 lai apat Chin Hills tanchin ana gelzel na uah, Zou/Zo te tanchin ana tuong kha hi. Kum 1800s kim lahvel in Zouten Tedim khuo Kamhau Sukte thuneina apat ana lahkhie uhi. Kamhau zong Mualbem khuo ah apa Khanthuam kung ah vatai a, panpina va ngen in, tuajou kum sawtlou nua in Tedim khuo Zoute apat ana lakia hi. Tedim mai hitalou in akimvel a Zou khuo umteng aban-ban in Kamhau in opkhum tou-tou hi. Tuachin Zoute atamzaw Kamhau hausatna nuoi ah sieh(tax) peding in kipelut ua, nanleh khenkhat utlou in mallam (north) naw in ana peitoutou in tunia Manipur a Zoute tenna gam (area) ana tung uhi (David V. Zou, 2017:65-66).

Kamhau Sukte nuoi a um utloute tua Manipur gam ana tun tou lai un khuo ana sat tha ua, tuate khu: Chaizel (Chairel), Siallup, Khuakung, Mukhua chite ana hi ahi. Kum 1843-1850 kikal in Zouten Thangkhal, Bumzang, Tualmu, Zojang, Gamngai, Geljang leh Phaitu apat in hing pem in, tua Manipur ah khotha Zoupi, Lungpi, Kawvang, Nahit, Kathung, Khuamun, Samtal, Beellei, chite ana sat uhi. Amaute atangpi in Mate, Suantak, Milun, Tungdim, Mimvah, Tungnung, Phiamphu leh Lianzaw bete ana hi uhi. Sukte toh ana buoi masang un zong kielpi (famine) zieh in Zoute pawlkhat Chin Hills nusie in ana tai (pem) ta uhi. Kum 1850 bullai vel in Singpi Taam (famine) zieh in Khuongnung khoten akhuo nataisan uhi. 1843 Kum in Pu Mangkhokam leh akai zatamten Chin Hills a Khuadai nusie in Manipur a Buhsau khuo ana sat uhi. Pu Langza leh akai-ten Khuangnung nusie in Lungchin khuo ana sat uhi. Behieng khuo ahileh Pu Langzachin in ana sat hi. Pu Goulun lamkai na'n pawlkhat in Hiangtam Tualeh Pu Langkai leh Langkam Makai natoh honkhat in Phaipheng, Aina, tuabanah ah Nungsai khuo ana sat uhi (Thangsuanhang 2017:112-113). Tuamabang in Zou khuo tuom tuom Singngat, Khaukuol, Munpi, Theigotang, Tuidam, ichite awl-awl in ana kisat jel hi.

P.S. Khamdounang in 1994 a Upto Date History of Zo laibu ah, Kum 1855 in Zoute hunkhop piin Manipur lengpa dou din Pu Khanthuam Sukte ana jui ua, hinanleh Chin Hills ah kinuale nonlou in Manipur ah ana tengden uh, chi'n giel hi. Tualou in zong, kum 1862 lai in Manipuri lengpan Chin Hills a Zoute khuo Khienglam tan hing bulu tou in, Zou nam sung a Taithul, Milun leh Phiamphute hunkhop galmat in ana pui hi, kichi hi. Amaute Kumbi phaijang lah ah ana teengsah uhi. Alexander Mackenzie in 1877-78 kikal in Zou leh Guite agawm in mihing 2000 val Manipur ah pemlut ua, Moirang khokiim lah a tenna ding gam ana hawm pieh uh, chiin ana giel hi (Thangsuanhang:112-113).

Zoute tenna gam pen Northern Chin Hills dan a nakithei hinanleh, British solkar in 1894 a Manipur-Chin Boundary hing giit tha kia in, tuanah Zou khuo tampi Manipur lam ah kailut (included) in ana um hi. Hinanleh, Carey and Tuck in The Chin Hills-Vol.II(1896: cxx-cxxvi)  laibu ah, Manipur lam a um Zou khuo 16 ana gellutdan gen hi. Tuami khuote ahileh:
1. Bweltung 2. Chenglam 3. Chilpi 4. Kwunkai 5. Lenkut 6. Loibwel 7. Mulam 8. Nabu 10. Savum 11. Tanvum 12. Tunkwa 13. Tunzan 14. Twidam 15. Twitum 16. Vanglai.  (p. cxx)

Khienglam (Chenglam) khu 1880 kum in akholui uh Khienglam (Chenglam) – Chin Hills apat in ana pem uhi. Khuangkhai (Kwenkai) khuo tha inn 10 pha ua, hausa (chief) Tumkithang leh Hemzahau ahi ua, Tuidam khogei ah um hi.  Mulam khuo ahileh inn 60 hi a, kho hausapa Powkolyin (Paukholian) ahi. Tunzan (Tonjang) khua inn 60 um a, hausapa min Twunkalet (Tuankholet) ahi. [Adangte genkim zou sih vai] Igen utpen ahileh kum 1840s lai apat tua itenna Manipur sung ah Zou namte ana tengzou thamta ahidan tahlat ahi (Carey & Tuck-II, 1896).

Zou Gal lai Chivu dinmun

Zoute leh Chivu in kizopna thuuhpi ana neidan en vai. Kum 1917-19 kikal in Zoute leh Thadou ten Britishte ana dou uhi. France gam lam a galpi khatna ah pawtpuo ding ana utlou jieh a ana dou uh ahi. Zouten Northern Chin Hills a Kamhau gal leh Pawigal thuohla jieh un, tunia atenna gamteng uh ana luo ta uhi. Tuanah Chivu diil umna khu Tonjang hausapu gam ana hi a, muntuom tuom a Chi la ut te kuah sieh (tax) ana khon zel hi.

Zou Gal ang um chiang in Zou-gam teng ana ling ta a, Zoute dinmun pen dengdel thei dinmun in ana um hi. Tuami buoihun khu midang (Unau) khenkhatten lemtanna a la in Chivu leh akimvel a phaijangte, Behieng phaijangte leh Ngaljang gamte bang deigawna mit toh ana en pawl um hi. Tami eima sonsat thu hilou a British document-te apat a athu umdan kimu tehteh te igen ahizaw hi. Khat khat in envai:

1. Kum 1918 in Thangtual kichi Pangmual Post (Chin Hills) a mangkang sepaite kamlettu in ana pang a, sepaite peina teng ah jui kawikawi hi. Ama khu Selam khuo (Vaikhotlang range, Mizoram) hausapu ahi. Aman Aizawl a Borsap–British Superintendentpu kung ah laithon in, Chivu diil leh aphaijangteng loulai a bawl ding in ana ngen hi. Tuamai hilou in, Tonjang ten British tung a helna ana bawljieh ua, agambupi lahsah (confiscate) ahi ngeingei leh "kei hing pie in" chiin British sappa kung ah ana ngen hi. British sap kung ah tambang in giel hi:
"…tabang in Solkar kathei tawp in kana kithuopina tung ah sum leh pai bangma kang ngen sih ding hi. Nanleh, ajatathuoi Pu aw, lou-a kabawl ding in Chivu phaijang hing pie in, kakhua apat nikhat lampi ahia Manipur gamhuom sunga um ahi."[1]

2. March 21, 1918 a Tonjang khuo mangkang sap Mr. Cosgrave (Political Agent) leh asepaiten ana opkhum ni un, Pu Semthong, Suongpi hausapu in Cosgrave kung ah Chivu diil ana ngen hi. Tuami masang deu in Tonglon hausapu Pumjakham (leng Hauchinkhup sanggampa zong kichi) in zong Mr. Higgins (Political Officer) kung ah Chivu diil ana ngen jou thamta hi. [2]

3. Thangtual in Chivujang leh Tonjang gam anget pen Higgins in pe nuom lou hi. Ajieh Tonjang gam lahsah/suhsah a aum ding lehzong ama di'a gin-umtah a nasem Pumjakham in atang ding kilawm in deisah zaw ahidan Lushai Hills Borsap (mangkangsap) kungah gen hi.[3]

4. Zouten gal ahing kipat chieng Chivu apat ah chi laah ana kham dan uh hituah. Tuamin  Sukte hausapu Hauchinkhup sulung na mama in Chin Hills a Superintendent of Falam kuah thu tut hi. Tuachin Falam a mangkangsap in Manipur political agent Higgins kung ah telegram kintah in thot a, thu umdan tabang in gen hi: "Chibu (Chivu) Kamhow (Kamhau) miten azah ding uh naphal ei? Ahitheileh galvan tawi pum a amuntan kahing pei ding uh bangchi nasa ei, Kuki (Zou) helte ana tatsie kha uleh kivenna dingin" chiin dong hi. Manipur sappan hichiin dawng hi: "Chibu a temporary post na koi ding uh khawh kasa sih ajiehpen Chibu nai ah lampi (bridle path) hoitah Chin Hills toh kizop in aki hung hi. Kamhow miten Chibu azah ding kaphal a, tualeh mihel (Zou) ten asuhbuoi uleh kaptheina ding phalna zong kang pie hi" chi hi.[4]

5. Chivujang lunggulna athawn ahitah man in, Pu Thangtual in zong Lushai Hills sappa kung ah Behiengjang munteng tenna ding leh tuilou (terraced field) bawlna ding in ngen kia leu-leu hi. Hichin petition giel hi: "Kapu, ningkum a Chivuphai kangna nget pen Manipur sap in midang kapieh ding, achijieh in, tun Behieng gam ah inn 50 vel  tuilou bawl thei nading mun um a, hepitah in Behieng gam kei a dingin hing bawlpieh ding in kang ngen hi. Loubawlna ding mun zong Chivujang saangin atamzaw ngal a."[5]

6. Lushai Hills Sappan Pu Thangtual deisah mama hiding hia, kintah in angetna bawjuipieh ngal a, Manipur sappa kung ah telegram thot pai in "Behieng gam pen ahithei dingleh Thangtual ana pie in", chiin recommend hi. Hinanleh, gal beikuon lam ahita a, Behieng hausapu Langzachin British te khut ah October 22, 1918 kum ah ana kipelut ta hi. Tuajieh in Behieng leh Chivu gam ana dei gaw mithumte – Pu Thangtual, Pu Semthong leh Pu Pumjakham, kinepna uh thawn vawt hi. Assam lam apat British solkar thupieh hingtung a, hausa helte hunchiem sunga solkar khut ah akipiehlut uleh koima gam suhsah (confiscate) ahisih ding, chi ahi. Tuajieh in Manipur sap Cosgrave in Aijawl sappa lai hichin thuh kia hi:
"Langzachin, Behieng hausapu, agalvante leh a inn-khasana toh hing kipelut ta hi. Higgins, Manipur Political Officer leh Manipur Darbar President-pu in hausa helte gam lahpieh ding chipen kadeidan uh ahi sih hi, ajieh maban ah silhoilou tampi hing tun thei ding ahiman in. Tuajieh in Behieng gam Thangtuala hi in midang hitaleh, koima kipe theilou ding ahi" chi hi.[6]

Maban a khangsonte tunga kisietna chii ana tu khah ding uh British solkar ana pilvang mama ua, vaihawm ana siemdan uh muthei in um hi.

Scholars khen khat in Zou Gal lai a hausa khenkhatte, adieh a, Tonjangpa leh Behiengpa in bangjieh a gal ana pat ua, sapkangte ana dou uh e? chi akhuolna uah, agam lei leh gou (land & resources) kituna um a, tuamite huuhna ding, midangten thagum a ana lahpieh louna ding ua, helna ana bawl uh ahi, chiin ana gen uhi. Zou Gal khu Gam leh leitang kituna jieha a zong hing kuong khie ana dan gen uhi (David V.Zou 2017:216).

Bangteng hileh Carey and Tuck (1896:cxxiv) in, nidang lai 1890s kum lai in, Tonjang khuote  ana kigal-gin zing ua, akhokiim uah kulbang (stockade) ana bawlta uh ahidan ana gen hi. Tua ahileh khanglui hun in khuo khat leh khat kisim tuo leh kidouna ana um jel ahidan kilang hi. Zoute namkhat leh kengkhat a ana dingkhomna uh kum 1840s lai pi a nakipan ahi, chi Chin Hills tangthute ah ina mu uhi. Tuajou in 1917 apat in khatvei toh ana ding khom kia ua leitunga gam hatpen British Empire nasan na dou ngam kia uhi. Hinanleh Zou Gal a pu-le-pa ten ahinna leh sisan phaljen a ana hutkhiet uh gam leh goute (adieh in Chivujang) khu, tukhang Zouta ten a kembit in ahung jou na uai? Chi dohtham ching ta hi.

NOTES
[1] Mizoram State Archive (MZSA hereafter), Political Department, C.B No. 9, File No. 85:From Thangtuala to the Superintendent of Aijal, dated 23rd may 1918.

[2] Manipur State Archives, Imphal, Political Department, R-1:S-1/12: Tour Diary of Political Agent 1916-1918, p.8.

[3] MZSA, Aizawl, Poltical Department, C.B No. 9, File No.85: From W. A Cosgrave, political Agent in Manipur to the Superintendent, Lushai Hills, Aijal, dated Imphal the 20th June 1918'.

[4] MZSA, Aizawl, Poltical Department, C.B No. 9, File No.85: Copy of Telegram No. 255, dated the 17th June 1918.

[5] MZSA, Aizawl, Poltical Department, C.B No. 9, File No.85: From Thangtuala to the Superintendent of Lushai Hills, dated Tawnjang 12th January 1919.

[6] MZSA, Aizawl, Political Department, C.B No. 9, File No. 58: Copy of telegram No. 416 P, from the Political Imphal to the Commandant 1st Lushai Hills Battalion, dated 22nd October 1918.

*REFERENCES*
~A.S. Reid (1908): Chin-Lushai Land, FIRMA –KLM Pvt. Ltd., Aizawl.

~B.S. Carey & H.N. Tuck (1896): The Chin Hills, Volume I, Rangoon, Burma.

~B.S. Carey & H.N. Tuck (1896): The Chin Hills, Volume II, Rangoon, Burma.

~Thangsuanhang (2017): Settlement History before the era of national boundaries: A case Study of the Zou in present day Manipur, Zou & Zou (ed) A History of the Zou People, Churachandpur: UZO-India.

~David V. Zou (2017): Land Claims and Anglo-Zou conflict, 1917-19, Zou & Zou (ed) A History of the Zou People, Churachandpur: UZO-India.

Courtesy: Zogam Today | 19-05-2020
----

Share:

A friend dies in his lap

Dying migrant forced out of truck,  friend sticks with him till last breath

BHOPAL, May 17, 2020 --- On a dusty, sun-baked highway in MP's Shivpuri, a migrant worker sat cradling a friend in his lap on Saturday afternoon, calling out to passersby for help. No one stopped.

A local resident took a picture of the moving scene, but by the time it went viral, the friend was dead.

"Eternal love story of true friendship - heart breaking incident during lock down period made me to cry ..."
expressed Robin Hibu, IPS.

Heartbroken, Yakub Mohammad is now waiting to receive his friend Amrit Kumar's body - and their Covid-19 reports - at Shivpuri District Hospital. Even the virus couldn't get between their dosti.

Yakub was the only one in a truckload of migrants to stay with Amrit till he died, disregarding the risk of infection if Amrit had Covid-19.

Yakub and Amrit worked in Surat and decided to return to their native places in UP after losing their jobs in the lockdown. They paid Rs 4,000 for standing space in the back of a truck and set off with a large group, via Nasik and Indore, said Yakub.

(*Sombre photo of dying on the lap of his friend)

via Helping Hands FB

Share:

SIKKIMESE WOMAN DIES ON HER WAY HOME

MAY 18, 2020 --- In an unfortunate incident, a woman from Sikkim died on her way back home from Madhya Pradesh. The woman has been identified as Chandra Subba hailing from Dentam, West Sikkim.

She was working in Vadodara and was on her way back to Sikkim.

She was travelling with her younger sister Bishnu Maya and her last rites were conducted under the presence of SDM Jabalpur.

She was evacuated from Katni station in Madhya Pradesh as she was not in the condition to travel further.

She was admitted to Katni district hospital and was referred to Jabalpur Medical College by her attending doctor but unfortunately expired on the way.

She was part of a group of 160 Sikkimese being evacuated from Gujarat and died enroute at a hospital in Madhya Pradesh.

Her sister, who was traveling with her, has also been admitted to the hospital as she was not feeling well. The initial reports have diagnosed dengue as the cause.

Samples of the two tested negative for COVID-19. The test results were released by the Jabalpur viral lab at 8 pm of May 17.

via social media

Share:

NES Disributes Ration for NE people in B'luru

LOCKDOWN 4:0 & NES COMMUNITY

BENGALURU,  MAY 17, 2020 --- Today marked the 52-nd day of Ration distribution by the Northeast Solidarity (NES) for Stranded Northeast people in Bangalore city that includes 48,000 Kgs of Rice,  Cooking Oil, Dal, Sugar, Salt and bundles of Vegetables viz Tomato, Potato, Garlic, Onion, Ginger, Carrot , Eggplant, Cabbage, Bottle Guard etc. Also a Distress Kit for Male and Female including Soap, Hair oil, and dental kit etc.

Many and special thanks to our Donors, Gubachi Community Leanings, Sunbird Trust, our Nodal Officer Mr Jyothi IPS, Individual donors and Volunteers, who are the pillars of our fight during the Pandemic.

Also many thanks to Gov't of Karnataka for their support in arranging Special Train for our Northeast people during this time as per below updates:-

On 10th May : 1st Train carrying thousand plus stranded people of Tripura left for home state .

On 14th May : 2nd Train carrying stranded people from Manipur left for home state. 

On 15th May : 3rd Train carrying second batches of people from Tripura  left for home state .

On 18th May : The 4th & 5th Train carrying Northeast people from Assam & Meghalaya are schedule.
 
We are looking forward more Special Train transporting stranded Northeast people to their respective homestates. Anything new will keep updated in Noorteast Soludarity Facebook Page,  till then Stay Safe..!!

via NES FB
---

Share:

SANGGAM MEELMA (E04)

By: Pastor Thangdoulal

Jesu Khrist nung ka zuihkhawmpih saptuamte, i Pa Pasian, Tapa Pasian, Kha Siangthou Pasian min in, kei leh ka innkuante'n lung kituaktak in chibai ka hung buk hi.

BIBLE:  Tualeh apa`n a kiang ah, Tapa, nang ka kiang a om gige nahi a, ka neih zousiah zong nang a ahi. 32 Kipak tak leh noptak a i om ding hilou maw? Aziak hih i naupa asi a ahung hingkikta hi; amang a i mukikta hi, achi hi (Lk. 15:31-32).

Sanggam Meelma chih kammal pen, ei mite gendan taangpi a gen diing hilehang, khawmui hun chiang a, mi khat kua hiam hung pai a kimu, hilezong a meel kimulouh hunlaitak pen Sanggam Meelma hun a kichi hi. Hilezong tuni a i gen ut uh hih Sanggam Meelma (Khawmui) hun ahikei a, Uta or Unau or Sanggam kimeelmakna or kituaklouhna or kibaklouhna thu ahizaw hi.
Tutung a i ngaihtuah diing uh ahihleh Tapa Taimang leh a U-pa Kimeelmaakna thu ahi.

TAPA TAIMANG LEH A U-PA KIMEELMAAKNA 
Hih Tapa Taimang leh a U-pa taangthu ahihleh, Luke 15:11-32 ah a kimzaw in a kimuthei hi. Ama'uh uta or unau pen, Bible ah kimu chetkei leh zong, a omkhawmlai ua kipan a kilemlou zong himaithei diing uh hi'n ka gingta hi. Uta ki-it ki-ngai leh kituaktak a omkhawmte'n pawtmang sawm ngailou uh ahihman in hih uta or unau tegeel pen a kilemlou sim mawngmawng zong ahi maithei diing a, hitalezong, ama'uh uta or unau kinialna or kihauna, or kituaklouhna, Bible in tangtak a a genna a omkei hi. Hitalezong, ama'uh uta or unau kaal ah kilemlouhna om hi.
Sanggam kaal a kilemlouhna or kituaklouhna khat pouhpouh a om chiang in, a bawlkhial diing khat a om ngai a, hilezong a bawlkhial diing a omkei leh hih kilemlouhna or kituaklouhna in bei hun nei ngailou hi.
Tualeh sanggam kaal a kilemlouhna leh kituaklouhna khat pouhpouh a om chiang in, nu-le-pate bawlkhial a na om masa taangpi hi. Ahihke'h unau sanggam kaal a kilemlouhna bulpipen, or zungpipen in nu-le-pa zong ahithei hi. Hitalezong, tutung in nu-le-pate'n tate lak a a mawhpuaknate uh leh a panlaakna diingte uh gensawm i hihlouh ziak in, nu-le-pa chitlahna or bawlkhialte i suutkei diing ua, hinanleh, hih unau sanggam kaal a kilemloute kaal a kisam bang e? Kitheihsiam louhna bangbang om e? Kibawl dikna diing bang a om a? chihte i ngaihsut zaw diing uh hi.

Tapa Taimangpa Bawlkhial Bang?
Hih tapa taimangpa sil bawlkhial ahihleh Bible ah zong a kimuthei hi: Lk. 15:12-16 ah, "A nauzawpa`n apa kiang ah, 'Pa, ka goutan diing zousiah hung pia in,' achi hi. Tuachi`n apa`n a dangka ama'uh ahawmsakta hi. Ni sawtlou nung in a tapa nauzawpa`n atan teng ala khawm a, khual gamlapi ah a hawh hi. Aman huamun ah aneih teng paktat tak in a vazangbei hi. A neih teng a zakbei kiuhkeuh khit in, hua gam ah kial nasatak a hungtung a, nek ding ahung tasam hi. Tuachîn apai a, hua gammi khat avabel hi, huapa`n amah vok an pe ding in loulam ah a nasawl hi. Tualeh vok nek be hawngte a a gil vahsak a ut mahmah a; kuaman lah bangmah apekei hi," a chi hi.
Hih tapa taimangpa bawlkhialte ahihleh, a pa a kipan a vaakmang ut ahihna ah, a pa tawndan khamta or chimtaakta chihna ahi a, hih pen a bawlkhialte lak ah a poi or a khawk mahmah khat ahi hi. Ama'n a pa pawtmangsan diing bek a utkei a, ama utdan leh deihdan bang a om diing a ut a, hih zong a sil bawlkhialte lak a a poi or a khawk mahmah khat ahi.
Hih tapa taimangpa'n a pa kiang a a tanvou a nget a, a pawtmang vingveng pen, sil dik hitheilou ahi, hitalezong, hih tapa taimangpa bang in, eite zong, i pa uh Pasian kiang a kipan a i ngah uh tanvoute (Pasian a kipan a i tanvou uh ahihleh; hinna, damna, dangka or sum-le-paai, tanu, tapa, tunu, tupa leh a dang tampite ahi) tawh vaakmang or pawtmang utte hilehang kilawmtak bang in, i Pa Pasian uh mizia or zia-le-tong, or i Toupa uh miziate or zia-le-tongte i gamtatnate uah kilang tamlou hi. 
Tapa taimangpa bang in i Pa Pasian uh tawndante or zia-le-tongte kham-huai or chim-huai i chikha uh maw?
Tapa taimangpa bang a i Pa Pasian uh vaakmangsan utte i hikha uh maw?
Tapa taimangpa bang a hampha i kisaknate uh tawh pawtmang utte i hikha uh maw?
Tapa taimangpa bang a, eima nopsakna bang a hinkhua zangh utte i hikha uh maw? 
Limtak in ki-ngaihsun in, i Pa Pasian kiang a i kileh uh hun hung tungta ahi. Kisa ni hang in, i Pa Pasian lam zuanta ni. Nna leh silte kikheel zungzungta ahihman in Pa Pasian kiang zotna diing a hunlem in zong nang leh kei hung kikheelsanthei hi. 

Tapa Taimang U-pa Bawlkhial Bang?
Hih tapa taimangpa sanggampa'n a bawlkhial kigentam lou a, thakhat a mawhsakna diing zong omlou phial in kilang hi. A taangthu uh Bible a i sim leh, a naupa mah kimawhsak chiat a, amah pen ki-hehpih in ki-lungsiat chiat mawk hileh kilawm hi. Hilezong a bawlkhial mahmah khat om a, tua pen kimawk muhlou ahihman in, a taangthu uh simkhate hehpihna or khawtuahna tangdeuh hileh kilawm hi.
Tapa taimang U-pa bawlkhial ahihleh, Innsung a luut utlouhna ahi. Tualeh hibang a innsung a a luut utlouhna pen, a kiletsakna khat zong ahi hi. Hih tapa taimangpa leh a pa kihouna Bible ah i sim diing uh hi: "28 Tuachîn amah aheh mahmah a, a lutnuam kei hi. Apa ahung pawt khia a, innsung a lut ding in ahung jawl hi. 29 Hinanleh aman adawng a, apa kiang ah, 'Ngaiin kum hitanpi hungvak ing a, khatvei bêek zong na thupiak zui khiallou ing a, hilezong ka lawite tawh gualnop ka bawlna dingin kelnou khat zong nung pe-ngai kei! achi hi. 30 Hinanleh na tapa kizuakte kiang a na dangka teng vazangbeipa a hungtun tak in amah a dingin bawngnou thautak na gohsak pai hi!' achi hi. 31 Tualeh apa`n a kiang ah, 'Tapa,' 'nang ka kiang a om gige nahi a, ka neih zousiah zong nang a ahi. 32 Kipak tak leh noptak a i om ding hilou maw? Aziak hih i naupa asi a ahung hingkikta hi; amang a i mukikta hi,' " achi hi (Lk. 15:28-32).
Hih Tapa taimang U-pa pen, a pa genbang a Innsung a luut ut hileh, a sanggampa tawh a kilem diing a, a pa tawh a kilem diing a, a silate tawh zong a kilem diing hi. Amah Innsung a luut nuamlou ahihman in Thupha tampi ngahlouh lawh hi or hamphat diing tampi suplawh hi. Luut ta-pouhpouh leh, a pa amah a diing, a sanggampa a silate lak a lamkai a a zakh-theih diing, a neih-le-lam zousiah uh zong amah a hi diing a, amah saang a thupha ngahzaw chihbang omlou diing hi.
Hih Tapa taimang U-pa bang a inn pua-lam a pangkha na hihleh mi kamsia or vaangsia hi diing na hi. Innsung ah thupha a om a, innpua ah omlou hi.

 Hih a tung a thute na simna tungtawn in Toupa Pasian in Thupha Hung Peta Hen...

Share:

Inlam paidite theihsakna

CHENNAI, MAY 16, 2020 -- COVID-19 pandemic ziaka inlam paidia kisate a dinga theihsakna leh kizaksakna.

Manipur mite adinga train 2-na  May tarik ni 20, 2020 a pai non ding kichi pen tuni a Manipur Chief Minister makaiha Consultative Committee meeting in 2nd Evacuation hun ding pen hon suannai in May ni 19, 2020 ni ading in hon Prepone uh ahi chihthei ni. 

Hiai 2-nd phase a dinga kisa teng teng May 19 ni a Chennai apan a paikhe dinga mansa a I na om uh ngaiding ahi chih I kizasak uh ahi.

Share:

COVID EXODUS LEH MABAN! ~ Major Muanpi

COVID-19 natna jiah a gamsung pumpi lockdown a um jiah in muntuam tuam a company vel a nasem a kilawh tawm te'n hahsatna liantah tuah ua, innluah man piah joulou guah hinonlou in tun neh leh taah lam Jong buai veng vung panta ua, lockdown pen MABAN a Jong hing umzou tou ding abat jiah in pianna Zougam lunguulna tha hing piang a, tuun anglum ngainat na hing um in, koipou in innlam ah ki um leh nasep ding a umlou tawp in Jong innluah man kipelou ding a, neh lam pang pen kingawl Sam lou ding chi lungeel neita uhi.

Bible a tapa taimang pa'n 'aw thou vang in kapa sianglam zuankia tavang kama meipi bang in jing e' achikhu hing tung bangmai ta hi. Ahoina tampi um nanleh asiatne te'n ahoina te lekhup Zou mama ahi.

Nasep thei lai a MABAN ding khual lou kei a 'mu masat, neh masat' a neite buaidiah in kilang uhi. Khungbai nu anehding aneilai in laam2 a khua ahing siat tah in meshi nu kom ah Ann nehding ngen in vatau chia khanglui thupil khu adihna tampi mukhiat in hing umta hi.

I Zougam pen gamnuam leh leihoi mama ahia, hinanleh asung a teeng Zou tate'n nual in kawlgam vaigam zuan in inuahsiah Siang ua, akhen te bang nasepna mun apat suty mu nanleh innlam hindan Ning kitel in painuamlou zel uhi.

Neulai a Zoudawn a kimawlna te
1. Igaal a singsat pa te
2. Lut sial sial te
3. Kang kikap te
4. Chiangphel kimawl te
5. Kuul ngahte kimawl te
6. Suangbuh kimawl te
7. Pehlum/sailumtang kimawl te
8. Khaini bawm/kokta kimawl te
Leh kimawlna chituam2 te athah a hing umtha ding bang in kangaisut a, neulai geeldoh huai a, lunghel Jong huai kasa ahi.

Tami Wuhan virus ivei in iveilou tah in Jong eigam ah pen koiman Jong zauseng lou in agingta lou kitamzo nalai dan ahia, igingtat lou laitan in a umlou ahimai a, lungnuam tah a hinkhua man pen ahoipen khat ahi.

Imi isate hoitah mun2 a um ahi uai chi tambang buaina apat in hing kithei doh tha2 a, india gam pumpi Hindu kuulmut te tamna Gujarat lah tanpha leh kolham Jong theilou south india lahvel a tampi ki umta chilei.... Manipur a census kilahte sang in nahpitah in akitam jo de aw chithei khat ahi.

Bang teng hitaleh... Gamtuam a umteng innlam hing tung nan uleh Jong sum leh paai hing tut sang a baki a hingpei tamzo ding ahijiah un, lungeel siam va ui in, MLA leh MDC te biahsiam dan ngaituah jova ui. Tuachilou in gamsung pumpi lockdown 4.0 hing umbeh nalai ding ahia, corona sang a kialrona a shi leh mang bang hing tam joding ahi.

When you are in Rome live like Romans chi thupil zat hunta ahi. Innlam ah pen louho leh singsat ban ah meihol hut chite lou ngal tutan in nasep nading um nailou ahia, kolgam bang a teddim road lahtuam a kolte dukan khat pou2 ah kisem zual heh chi ding umlou ding a, kani lei bawlteng lah khol sing phot, relief anntang Jong aki sot homzou sih ding a, MLA te'n Jong azou-azai in hing enkol zoulou ding ahi jiah un mahni kipat ma hing ngai ding dan ahi.

Atawpna ding in, koipou in ibiah Pasian theijing kom in laisim apoimawh dan leh MABAN ah Jong tambang buaina te hing umtou jing zel ding ahi chi lungsim tawng a geel jing kom in SAVINGS lam ngaisah vai in, eima innsung dinmun leh khotaang hinkhua dopkang nading in theitawp in panla jing vai.
===0===

Share:

Big fish caught in Barak River

16 May 2020
A big fish caught in Manipur Barak river "Tuiluang", which weighs around 50 kg.

Via Social Media

Share:

MELC ALLUSINGTAM GOLDEN JUBILEE SUONG IN ZO/ZOU SCRIPT

- Zou Script Devolopment Society

IPU-IPATE hun lai apatin "Zou Laiteng" ana umsa ahi tabou a, tulai bang a laisiem ana um nailou zieh un zuunlo-keplou a ana um nua date 7/01/1952 in Pu M. Sianzathang in ana phongkhie kia a, lawm-le-guol khenkhatte toh kikum zel in "Zolai" sim ding dan ngaituo in ana um a, a sim thei leh a giel thei zong tampi a umta hi.

June 4, 1976 in Tuaitengphai khuo ah United Zomi Organisation General Assembly Resolution No. 6na in a phasahna bang in Zou Minampi lai a zah ding a pomdet ana hita hi. Pu M. Siahzathang zong United Zomi Organisation in kipahman in Rs. 500 ana pie a, Manipur Kumpi apat in zong Award tuomtuomte zong ana mu hi.

1960 kum in Zomi Sangnaupang Pawlpi (ZSP) in Sang (School) subject khat a tawi ding in pulahna ana neita uhi. Ipu-ipate hun lai in laipuon ana um seng nailou ziehun SAVUN tungah "Zou Laiteng" ana giel ua, a savun pen tui a kawt chiengin ui (dog) in neh dingin a dugaw a, ataimangpi a, mun khat ah a kesah a, kimu kia ahi thu ipu-ipa damsawt deuten ana gen uhi.

     Zou minam Lai dinga Pasian in pilna lungtang ana pieh ipu uh M. Sianzathang in theitawp ana suona ziehin tu in i Zogam ah a kizang panta a, Simpat bu, bu thumna tan zong ana kineita a, October 10. 2009 in Pu L. Jayanta Kimar Singh, Education & Transport Minister, Government of Manipur in honna anei a, Rt. Rev. Dr. Ginkhanmung, Bishop (MELC) in latna a nei hi. Zolai sinna (coaching) zong tamveipi ana kineita hi. Tualeh Board of Secretary Education, Manipur in zong Pawl sawm (Class-X) Examination Question ah "Zolai" zong ana pangsah zel uhi.

Zou Laiteng a lunglut a pan na la i misiem neite uh phattuom ngaina in January 17, 1999 apat in tu tan chieng a Board (Committee) na ding thei in kipuohna hoizaw chi in "Zou Script Development Society (ZSDS)" chi in ana kiphuon a, Government ah zong registered bawl ahi (Regd. No. 316/2007 dated 16/06/2007). Tualeh Central Institute of Indian Language (CIIL), Mysore in zong ang theipi a, ang deisah hi.

Tu-le-tu a Committee Member tam anuoi ate ahi uhi:

Chairman : Pu T. Thongpau
Secretary : Upa Khupsuankham
Finance Secretary : Pu Paul Zamkholun
Treasurer : Pu Stephen T. Semkholun
Information Secretary : Pu T. Khamzakap

Vaihawm lienpen Palaite
  1 Pu Thangchinsuan
  2 Pu James K. Zou
  3 Pu Dominic K. Munluo
  4 Pu T. C. Tungnung
  5 Pu P. Pumkhojam
  6 Upa T. Khamchinlam
  7 Pu S. Lianzakap
  8 Pu Nengchinlam
  9 Pu Chinlunthang
  10 Pu Selchinlang
  11 Upa Enkhothang
  12 Pu Ginsuanhau, MLA
  13 Nh. Cicilia Mama
  14 Pu P Tongthang
  15 (L) Pu Aloysis T. Nehkhojang

Adviser : Pu T. Gouzadou, Ex Minister

via Zolengthe
16-05-2020

Share:

SANGGAM MEELMA (E03)

By: Pastor Thangdoulal

Jesu Khrist nung ka zuihkhawmpih saptuamte, i Pa Pasian, Tapa Pasian, Kha Siangthou Pasian min in, kei leh ka innkuante'n lung kituaktak in chibai ka hung buk hi.

BIBLE:  Absalom in Amnon kiang ah thu hoih hi-in, thusia hileh bangmah a kum ngaikei a, a sanggamnu a suam ziak in Absalom in Amnon a haw mahmah mai hi (2Sam. 13:22).

Sanggam Meelma chih kammal pen, ei mite gendan taangpi a gen diing hilehang, khawmui hun chiang a, mi khat kua hiam hung pai a kimu, hilezong a meel kimulouh hunlaitak pen Sanggam Meelma hun a kichi hi. Hilezong tuni a i gen ut uh hih Sanggam Meelma (Khawmui) hun ahikei a, Uta or Unau or Sanggam kimeelmakna or kituaklouhna or kibaklouhna thu ahizaw hi.
Tutung a i ngaihtuah diing uh ahihleh David Tate Kituaklouhna thu ahi.

AMMNON LEH ABSALOM KIMEELMAAKNA
Amnon ahihleh David tapa taakpen ahi a, Absalom ahihleh a thumna ahi a, hilezong ama (Absalom) tung a pen a neulai a si ahihziak in a nihna chih diing ahita hi (David Tapate:  Amnon: A taak pen ahi. Nihna Kileab or (Daniel) ahi a, Karmel a Abigail tawh a (David) tapa ahi. Amah a nihna ahi a, a neulai a si ahi. A thumna Absalom ahi (1Khang 3:1-2)).
Amnon leh Absalom kimuhdahna hung kipatna ahihleh Absalom sanggamnu Tamar ziak ahi. Tamar pen mi meel hoihtak, ngaihbaang, leh duang etlawm, hoih chihtak a hoih a gen in a om hi. Hihnu pen hoih mahmah ahihman in a U-pa Amnon in aamlah mahmah or enlah mahmah a, tuachiin lungsim bawl in a tawp ah, suam (tha gumhaat a buan) hi (A taangthu kimzaw a na et ut leh, 2Sam. 13 na sim in).
Amnon in Absalom sanggamnu Tamar a suamgawp ziak in Absalom tawh a kaal uah, kilemlouhna a hung kipankhia a, a tawpna ah a Uta (Unau) un kithah lawh uh hi.
Kisuamna or kitha-gum bawlna pen tuni dong a India leh leitung pumpi in a buaipihte uh lak a khat ahi. Tualai chiang in taksa kisuamna pen a gendan tuamtuam tampi a omta hi. Kisuamna or tha gumhaat a kibawlna in a gen ut pen ahihleh, 'Mi khat utlou sasa a bang hiam bawlsak or utlou sasa a sil khat bawlsak teiteina,' ahi a, hih pen eite lak ah zong tam mahmah hi.

Amnon Khelhna Bang?
Amnon in a bawllouh diing bawl a, or mi khat (a sanggamnu) a utlou sasa in sil khat bawlpih teitei a, tua a sil bawl pen diklou ahi, chih thei napi a, ngaihdam ngen utlouhna pen a khelhna lian pen suak hi.
Amon in a sil bawl a hoihlouh ahi chih thei napi-a, a sil bawl huu a, pan a laak teitei mahbang a, i sil bawl uh, leh i nna septe uh, diklou ahi chih thei napi-a, a huu teitei or mite theih diing a diksak teitei mihing pen, eite lak ah kitam mahmah hileh kilawm hi. Tuaziak in zu dawnte'n a siatna omlou, teep-le-muam zongsanghte'n zong a siatna omlou or a hoihlouhna omlou chi in, hoihkei chite i tangdeek ngam uh hi. 
Sanggam aw, tunni in na Amnon lungsim paisan or nusia or paai inla na hinkhua a bawldik ngai a omleh bawldik mengmeng in, hileh Pasian leh mite deihsakna na ngahtheih na diing, hun hoih na neilai diing hi.

Absalom Khelhna Bang?
Absalom khelhna pen a U-pa Amnon that ahihman in mawh hi or khial hi. Khutkhelh thu a a thah ahikei a, tupna leh ngimna dettak or hoihtak nei a a sanggampa a thah ahi. Tuaziak in Absalom a dik ngaikei diing hi. Absalom in ngaihdamna neilou ahihman in khial hi. Absalom in itna neilou ahihman in khial hi. Absalom in deidanna or khentuamna nei ahihman in khial hi.
Absalom mizia or hindan tawh kibang mihing pen, i tulai hinkhua uah zong tam mahmah leh kilawm hi. Absalom in a sanggam khelhna or mawhna a ngaihdam theihlouh bang a, a sanggam mawhna or khelhna ngaidam theilou na hikha hiam? A hunlai peet in ngaidam in. Absalom in a sanggampa a it zawhlouh bang a, a sanggam it zoulou mi khat na hikha hiam? A kikheel masang in na it in, na sanggam in mawhpaihna a poimawh kei a, na itna a poimawh zaw hi. Absalom in a sanggamte lak a deidanna or khentuamna a neihbang a, na sanggamte lak a, it-tuam, ngaih-tuam, hehpih-tuam nei mihing khat na hikha hiam? Hibangte'n khantouhna saang a siatna hung puakzaw diing ahihman in, tawpsan mengmeng in. Absalom mizia nein a hikha maw? Kisiik in Pasian kiang hung zuan meng in, Toupa nang ngak a om ahi.

Hih a tung a thute na simna tungtawn in Toupa Pasian in Thupha Hung Peta Hen..

Share:

SANGGAM MEELMA (E02) By: Pastor Thangdoulal

SANGGAM MEELMA (E02)
By: Pastor Thangdoulal

Jesu Khrist nung ka zuihkhawmpih saptuamte, i Pa Pasian, Tapa Pasian, Kha Siangthou Pasian min in, kei leh ka innkuante'n lung kituaktak in chibai ka hung buk hi.

BIBLE: Hilezong a sanggamte'n, a pa un ama'uhte saang in Joseph a it zaw chih a muhtak un, amah (Joseph) a hua ua, kampha khatbeek in zong a houpih ngai kei uh hi (Gen. 37:4).

Sanggam Meelma chih kammal pen, ei mite gendan taangpi a gen diing hilehang, khawmui hun chiang a, mi khat kua hiam hung pai a kimu, hilezong a meel kimulouh hunlaitak pen Sanggam Meelma hun a kichi hi. Hilezong tuni a i gen ut uh hih Sanggam Meelma (Khawmui) hun ahikei a, Uta or Unau or Sanggam kimeelmakna or kituaklouhna or kibaklouhna thu ahizaw hi.

JOSEPH LEH A SANGGAMTE 
Joseph leh a sanggamte kaal buaina thute ahihleh, Khristian ka hi chi a biak-inn khat a kikhawmte lak ah, taangthu kithang mahmah khat ahihziak in eite lak ah zong, Bible taangthu khat ahihna ah a theilou i om diing uh ka gingta kei hi. Tuaziak in a taangthu i suut nawnlou in, a khelhnate uh leh a bawl diing ua kilawm a bawllouhte uh a kipan in i Khristian hinkhua uh i enthak zaw diing uh hi. 

Joseph in Khelhna or Mawhna a Nei Hiam? 
Joseph taangthu suut zousiah in Joseph mawhna or khelhna bangmah a gen ngaikei un ka thei a, tualeh Joseph tawh kisai a Bible a thu kigelh i muhnate uah zong, a mawhna or a khelhna gen diing a omlou hileh kilawm hi. Hilehzong Joseph in bawlkhial or a sil bawldan a diklou om hileh kilawm hi. Bible en ni, Siamc. 37:2 na in hibang in na gen hi; "Hih Jakob khangthu ahi. Joseph in, kum sawm-le-sagih a phak in, a sanggamte tawh belaam honte a ching uh hi; amah pen, a pa zite Bilhah leh Zilpah tapate panpih pen ahi; Joseph in a giitlouhna thu uh a pa uh kiang ah a hung tut hi," a chi hi. 
Joseph in a pa kiang ah a sanggamte thuguuk a theih zousiah genkhia ahihman in a tung ah a sanggamte lungdam lou uh hi. Hihziak in Joseph a khial tuankei a, hilezong a pa uh kiang a a hilh diingdante gen masa leh, a sanggamte a diing in naa nguut-nguut lou deuh maithei diing ahi. Hitalezong Joseph dinmun i et leh, a mawhna diing bangmah a omkei a, a mawhmatna diing omsun ahihleh a dikna or a diktatna ahi.
I gam uah a diktatte a maw a kichih hunlaitak ahihna ah, nang bangchibang a gen in na om a? Joseph a diktatna ziak a dem leh mawhsakna thuak in a om a, ei Jesu Khrist sisan a lamkhiat, Jesu meel pua diingte lak ah, diktatna ziak a minsia, diktatna ziak a mite muhdah, diktatna ziak a gensiat thuak i omta uh hiam? Na diktatna ziak a na thuakna gen diing a omkei leh, a diktat zou nailou na hi maithei hi. Pau. 12:12 "Migiloute'n giitlouhna a a muh uh punna nasan a deihgawh ua, hilezong diktatna thagui pen a gahpha mahmah hi." Pau. 12:28, "Diktatna lampi ah hinna a om a, tua lampi zuihna ah sihna a omkei hi." Pau. 14:34, "Diktatna in nam a tawisang a, hilezong khelhna pen mi zousiah mualphouna ahi hi." Diktatna ziak in Joseph Educational Qualification Background neiloupa Egipt gam a Governor in Pasian in pangsak hi. Na muhdan in, diktatna kichi nag ahia? Na diktatna in nang leh na innsung, leh na mi namte lampi diing sial or bawlsak ahi chih thei kawm-kawm, na sepna ah or a zahtaak-huai na office ah hung diktat in. Pasian in hung ompih diing ahi.

Joseph Sanggamte Bangchibang Mihing Ahi Ua?
Joseph sanggamte hindan or mizia pen Pasian a tawh kituaklou, a nu-le-pa a tawh zong kituaklou ahihman in Joseph in a sanggamte thuguuk (a khelhnate uh or a mawhnate uh) a pa uh kiang ah tut zeel-zeel hi. Siamc. 37:2 na in, "Joseph in, kum sawm-le-sagih a phak in, a sanggamte tawh belaam honte a ching uh hi; amah pen, a pa zite Bilhah leh Zilpah tapate panpih pen ahi; Joseph in a giitlouhna thu uh a pa uh kiang ah a hung tut hi," na chi ahihman in Joseph sanggamte pen a mi hoihkei uh chih a kichian a, a omdante uh leh Pasian deihnate a kituak kei chih, leh a pa uh Jakob deihna tawh zong a kituak kei chih a kichian hi. 
Hih Joseph sanggamte pen, leitung or ama'uhte ut bangbang a hinkhua zakna ahi a, Pasian ut bangbang a hinkhua zakna hilou hi. Tuaziak in Pasian utna leh deihna tawh kituaklou hinkhua pen, Pasian lak a khelhna leh mawhna ahi. Na utbangbang a na hinkhua na zak ziak in na khial or na mawh kei a, hilezong Pasian utna bangbang leh deihna bangbang hinkhua na zaklouhna ziak in Pasian lak ah na khial a, na mawh hi.
Joseph sanggamte bang a, nang deihna zui diing na hia? Or Pasian deihna zui zaw diing? Nang hoihsakna pen a hoih a pom diing na hi hiam? Or Pasian hoihsakna a hoih hi chi a pomzaw diing? Na ut bangbang a na hinkhua na zak pen na khial hi ka chikei a, Pasian utna leh deihna bang a na hinkhua na zaklouhna in, Pasian lak ah nang hung khialsak hi. Bangteng hileh, ka it sanggam aw, ki-ngaihsun thak ni hang in, Pasian lam a kileh thak mai ni uh aw….
PASIAN IN THUPHA HUNG PIA HENLA HUNG LAMKAIHTA HEN


Share:

KA GEN BANGIN GAMTA IN

🍉KA GEN BANGIN GAMTA IN LA KEI GAMTAT BANG IN GAMTA KEN🍉

🙏Na nu a damlai in a thupha dawh meng2 in la na mawhna te thuum kik meng2 in.

A sih khit teh bangmah sem thei nawn lo hi teh.

🙏Na nu pau te dawng kik2 in, na nu khasia sak kei in.

Na nu khasiatna in nang aa dig na khan tawn cih mawhna ahi hi.

🙏Na nu damlai in, an lim tui lim pia in la nikten puansilh guan in.

A nek zawh nawn loh hun hong tung pel mawh ding hi.

🙏Na nu a si thei lo ding sa in, awl mawh lo in om kei in.

Hong si leh a si hi ziau hi.

🙏Na nu in ngap keng, ka ci nuam kei a cih ciang in za to ah puak pah in, na hih theih zah in bawl pah in.

Na neu tung pan a man hong bawl, hong khoi khin hi.

🙏Na nu kem man lo, khoi man lo, vak man lo liang in sum zong paai zong in na zin suk, na zin to kei in.

Na nu na lung kimtak in kem in khoi masa zaw in, na kep kei leh ki sik ding hi teh.

Na nu lungdam sak in la, a lungkim na ding in gamta in.

Na nu na lungkim sak leh na thupha lian ding hi.

🙏Na nu a dam loh ciang in za tui, za ha tawh bawl pah pah in.

A sih khit teh na bawl nop hang, ki bawl thei nawn lo hi.

🙏Na nu in duh a neih leh sum leitawi in lei sak in.

A duh zawh nawn loh hun, a nek zawh nawn loh hun hong tunma in.

🙏Na nu damlai in ama' tangthu leh ama' om ziate theih sawm meng2 in.

Hong si khin leh na dot ding om nawn lo ding hi.

🙏Na nu damlai in thu dong2 in la vai khempeuh thei sak in.

Hong si khin leh na dot nop hang na khasia lel ding hi.

🙏Na nu damlai in na khasiat sakna, na heh sakna te amai ah thuum tek2 in.

A sih khit teh na thuum nop hang, na lungso lel ding hi.

🙏Na nu damlai in, na khangthu na neulai thu na nu hong itna thu te dong2 in.

Na dot kei leh a sih khit ciang kisik ding hi teh.

🙏Na nu a na thei lo ding, asi thei lo ding sa in khual gamla ah zinsan kei in.

Zing ciang thu ding ki thei lo hi.

🙏Na nu si pak ken teh ci in lung muang in hopih lo in om mai mai kei in.

Na kisik lel ding hi.

🙏Na nu tawh na ki ho ciang sum tam bei lua ci in phone khia pah pah kei in.

A sih khit teh phone sum tampi bei in na honop hang hong dawng nawn lo ding hi.

🙏Na nu a dam loh a sawt ciang in cimtaak in kih huai sa in, pam paih kei in.

A sih khit teh na nu khoi nuam in na kah2 hang, na nu hong tho kik lo ding hi.

Na zi hang in na nu mudah in na nu nawlkhin kei in.

Na nu hong it zah, na nu hong kep zah, na nu hong bawl zah in na zi in hong bawl lo ding cih phawk in.

via WhatsApp
13-05-2020

Share:

SANGGAM MEELMA (E01) By: Pastor Thangdoulal

SANGGAM MEELMA (E01)
By: Pastor Thangdoulal

Jesu Khrist nung ka zuihkhawmpih saptuamte, i Pa Pasian, Tapa Pasian, Kha Siangthou Pasian min in, kei leh ka innkuante'n lung kituaktak in chibai ka hung buk hi.

BIBLE: Tuachiang in apa`n a kiang ah, 'Tapa,' 'nang ka kiang a om gige nahi a, ka neih zousiah zong nang a ahi (Lk. 15:31).

Sanggam Meelma chih kammal pen, ei mite gendan taangpi a gen diing hilehang, khawmui hun chiang a, mi khat kua hiam hung pai a kimu, hilezong a meel kimulouh hunlaitak pen Sanggam Meelma hun a kichi hi. Hilezong tuni a i gen ut uh hih Sanggam Meelma (Khawmui) hun ahikei a, Uta or Unau or Sanggam kimeelmakna or kituaklouhna or kibaklouhna thu ahizaw hi.

BIBLE A SANGGAM MEELMATE 
1. KAINA LEH ABEL: 
Kaina leh Abel pen mi masa Adam leh Eve tapa tegeel ahi uh hi. Ama'uh geel pen kituaklouhna nei masa sese lou in kithat uh hi. Hih Uta tegeel taangthu Gen. 4 ah kimuthei hi. Bible ah, "Gen.4:5 Hilezong Kain leh a silpiakte Ama'n ana saansak kei hi. Tuachiin Kain a heh mahmah a, a mai a mual dikdek hi. 6 Toupa'n Kain kiang ah, "Bang diing a heh na hia, tualeh bang diing a mai mualsa a om la? 7 Bawl hoih lechin saan in om lou diing na maw? Na bawl hoih kei leh, na kotkhaak ah khelhna in nang a hung buk hi; a deihlam nang a a hi diing, hilezong nang na thuneih khum diing ahi," a chi hi. Bangteng hitaleh, hihte Uta kithah lawhna ziak pen silpiak thu ahi a, Kaina silpiak Pasian in a saanlouh ziak a, thangpai a Kaina in a naupa a thah ahi.

Kaina Khelhna
Kaina pen a mawk khelh or a pawngsan bawlkhial ahikei a, a khelhna hung kipatna pen Kiletsakna ahi. 'Pasian in Sisan a kithoihna a saang hi,' chih Kaina in a naupa maitaam a kipan a a theihsa ahita hi. Hinapi'n kimisak or kiliansak, or ki-Upasak, or ki-ngiamkhiat utlou mahmah ahihman in Sisan a kithoihna bawl utlou a, Sisan kithoihna bawl a naupa that hi.
Eite bang i chi ua le? Kaina bang a kimiitsakna, or kiletsaknate, or ki-Upasak, or ki-ngiamkhiat utlounate in i hinkhua uh Pasian tawh a kigamlaatsak diing lau-huai mahmah hi. Job. 33:14 na in, "Pasian in thu gengen napi a, kuamah in A thugen limsaklou i hizaw uh hi," na chi hi. A hunlai in lunghei in Pasian beel ni.

2. JAKOB LEH ESAU:
Gen. 25:21 Isak in a zi a chiin ziak in Toupa kiang ah thu-ngetna a nei nguut-nguut hi; tualeh Toupa'n a thu-ngetna a saang a, a zi Rebekah nau a hung vomta hi. 22 A sung ah naupang tegeel a kisual uh hi; ama'n, "Hibang diing ahihleh, bang diing a hing ka hia?" a chi a, Toupa dong diing in a kuan hi. 23 Toupa'n a kiang ah, "Na suul ah nam nih a om a, na sung a kipan a piang mihing nihte a kikhen diing hi; khat pen a dang khat pen sang in a hat zaw diing a, a taak zaw pen in a nau zaw pen nna a sepsak diing hi," a chi hi.
Uta kigaal or Uta (Unau) kimeelmaakna laklak ah, Esau leh Jakob a pen, huaise mahmah hi. Pastorte, Evangelistte, leh Bible thu tawh kisai a theihna neite'n a suut chimlouh uh thu khat ahi hi. Hih Uta (Unau) tegeel pen a khantawn ua kidou or kigaal or kimeelma tawntung diing bang a a kilatlai in, khatvei a na kihoulemkha uh hi. Hilezong kilungkim louhsa nana pen, teenkhawm, giak-khawm chihte hithei taktaklou ahi diing a, teengkhawmlou, giak-khawmlou in om uh hi.

Jakob Khelhna Bang?
Jakob in a nu thu a man ziak in mikhial ahi diam? Thumanna khelhna ahi diai leh? A taktak a chih in Jakob in a nu thu a man ziak a, a Upa Esau thupha ngah diing a guuksakna ah a khial kei a, hilezong a U Esau gilkialtak leh bahtak a a omlaitak a, a Upa hihna a nget teitei pen ah a khial hi. Tuaziak in Pasian in a pute kiang a a gaaltaaina ah, a pu tungtawn in Jakob gawt a, a tawpna ah Jakob aguuk-agaal in hung taaikhia hi.
Jakob mahbang a eite zong, mi genthei leh chimawhte tung a hamphatna zong i hikha uh maw? Mi chimawhte or mi bahsamte tung a kipan a banghiam hamphatna diing zong i hikha uh hiam? Bawltheih neilou leh gentheih neiloute tung a banghiam hamphatna diing zong i hikha uh hiam? Ki-ngaihsun ni hang in Pasian lam ah kileh ni.

Esau Khelhna Bang? 
Esau a khelhna thupi penpen ahihleh, a neihlouh diing numei a neihna or a kiteenpih louh diing nu-ngakte a kiteenpihna ahi. Bible en ni, "Gen. 28:6 Isak in Jakob thupha a pia a, Paddan-aram gam ah zi nei diing in a sawlmangta chih leh, thupha a piak a, "Kanaan gam numeite na kiteenpih lou diing ahi," chi'n thu a pia chihte leh, 7 Jakob in a nu leh a pa thumang in Paddan-aram gam zuan in a kuankheta chih, Esau in a thei hi. 8 Tuachiin Esau in, Kanaan gam nu-ngaakte'n a pa Isak a sulungkim kei chih a theih in, 9 Ismael kiang ah Esau a vahawh a, Abraham tapa Ismael tanu, Nebaioth sanggamnu Mahalath a kiteenpih a, a zi neisate baan a a neihbeh ahi." 
Esau omdan i muhbang ua, nu-le-pate lak a lawhsam kisak ziak a nu-le-pa tawh kikalh a gamtat teitei diing hilou hi. Sanggamte lak a lawhsam kisak ziak a nuak tawntung diing zong hilou a, a lawhching zawte kikepsakdan kizilthak zawk diingdan ngaihsut zawk diing ahi.

TOUPA'N THUPHA HUNG PIA HENLA, HIH THUTE THEISIAMNA IN NA HINKHUA HUNG KHEELSAKTA HEN

Share:

CHINA TE MABAN KAMUDAN

By:-
Major Muanpi

Tuban kum 2027 tanchiang in tua China gam kigen minthang khu umnonlou ding ahi. Masang a USA te anadem  a khovel a super power Tawi ding ana kituh phial uh hinanleh 1991 kum a USSR  ahing keh  tobang khu China te MABAN ding ahi.

Afghanistan gaal jiah in USSR keh a, tuabang ma in Wuhan Virus jiah in China hing keh ding ahi.
Tuabang pen sil piangthei hisih chi'n nageel maithei.Tuabang a economic khangtou leh military lam hattah ban ah kivaipuahna Jong khau nalai Nachi maithei. Tuabang pen USSR hunlai a Jong lungeel khat ahi.Hinanleh USSR akeh a, tuabang in China Jong hing keh ding ahi.

Wuhan Virus khu laboratory apat hing piang e ahisih leh gamsa meh dia kizuahna apat hing piang e chi bangma thupi nonlou a, China gam in asepga aneh ding himai ta ahi.

America gam ah Tami Wuhan Virus jiah in shina tuah tam mama in Vietnam gaal a USA sepaih shi zat sang in tamjo a, tualeh 9/11 lai a shina tuah sang in Jong tamjo ta hi. Theisiam nadi'n tambang ahi. Pearl Harbour attack akibawl lai in USA te mihing 2043 in shina Tuah ua, tuachi'n America te'n B-29 bomber zang in 'little boy' leh 'fat man' vanlai zawl apat in khie ua, Japan gam in ale tampi in asepga uh nehlawh uhi.

Tun Jong Wuhan Virus jiah in America mi 70000 val in shina Tuah ta a, America in 'COWBOY JUSTICE' chipen hing peipi ding uhi. Tuapen 'nang khoih leh Kang khoih ding' chia ahia, virus in kamipi te uh athat a, noujong Kang lethuh ding uh ahi.

America te tung a silbawl khial taphot phuba lah lou in umngai lou hi.

Tuajiah in MABAN a sil hing umding dan tam anei a bang ahi.

1. Khovel angaina bang a ahing umkia Chiang in, sumkawl veina jousia'n China gam ahing nuasiah ding ua, tumlam gam a multinational manufacturing companies te'n amauh gamchiat akizot lou tawp un Jong gamdang alemtang deuh te zuan tading uhi.

2. Tumlam gam atamjo ten amauh gamchiat hing ngaikhoh tading ua, trade balance hing umnonlou dinga, China gam pen trade deficit hing hita ding ahi.

3. USA te panlah na nuai ah gam khangtousa leh gam khangtou laiteng in China te hing tuamkoih ding ua, tuachiang in Pakistan leh north korea te chouh China lam ah pangta ding uhi.

4. China in a military power khu south China sea lang ah hing zeah som ding a, Tami in gam tampi patauhsah ding a, Tami patauhna pen tumlam gamte thanopna lamtah hing hiding a, Australia leh new Zealand ten America te kithuapih na hing ngen ding ua, military lam ah nasatah in kigaal ginna hing umding ahi.

5. China gam khu aki tuamkoih jiah in gam neu nou2 te anti-china lungeel nei uh chi'n gihna vel hing neipan tading ua, Tami jiah in international anti China mood hing piangkhe ding a, tuachi'n China doudaal ding in Lei, Huikhua leh Tui lah ah nasatah in kigaal gingna hing umding ahi.

6. Tumlam gam intelligence ten Wuhan Virus khu mihing siamtawm ahi chi ahing phuangdoh ding ua, WHO in virus pen gamsate apat hing kipan ahia, China mawhna umsih ahing chiding ua, tuachi'n tumlam gamten WHO khu tahsang jou nonlou in funding te ahing ladoh tading ua, hinaleh China in ahithei tan in WHO khu hing support ham2 ding hi.

7. China in UN khung ah atuipi a gamdang NAVY tampi umte demna hing bolding a, tuachi'n a nuclear submarine leh jet fighter te hing phongdoh panta ding hi. Tambang gamtat jiah in China tung ah economic sanction khauhtah phuan in hing umding a, economic growth pen negative hing hita ding a, sepna neilou mi hing pung hul2 dinga, nehding neilou mi hing tam deuh2 ding a, tuachi'n mipi te'n nasatah a kiphinna khopite leh khota te ah  hing panta ding uhi. Tambang communist te deilouh a kiphinna khu tumlam gamte'n ahithei tan in hing kithuapih ding uhi.

8. Tambang kiphinna khu Communist China in nasatah in hiam leh thal zang in hing suhmit som ding a, tuachiang in UNHRC hing active pan tading hi.

9. Hiamngam tah a mipite tung a soisahna video te China gam apat in hing laangdoh tading a, news channel tuam2 teh ah hing kihah doh panta ding hi.

10. Tumlam gamten communist China amipite tung a gamtatdan deihlou na jiah in China gamgi jousiah ah military lam ah kisingsa in umta ding ua, China in amipi te tung a hiamngam tah a agamtatdan akhawl lou leh military hatna toh mipite kithuapi ding tanpha in China gam khu gihna NEITA ding uhi.

11. Tuabang komkal ah north korea puahjah in South Korea  toh kigawm in gamkhat hita ding uhi.

12. Communist China ten MABAN vaihawm tou jou nonlou ding chi ngaituahna hing neipan tading ua, tuajiah in a lamkai te uh south america gam a dictator gam khenkhat ahilouleh Africa a banana republic te kom ah vaki phual tading uhi.

13. Tambang hunchiang in PLA tamtah ten mipi kiphinte kithuapi tading ua, tampi ten Jong PLA nuasiah tading uhi. Tuachiang in tumlam gamten PLA khu agaalvan te uh lasah tading uhi.

14. Beijing Human Rights Tribunal(BHRT) chikhat phukhiat in ahing um dia, tuanah gamdang 40 val apat in judge apang ding ua, tuaten PLA lamkai leh communist China lamkai te umsih nan uleh atung uh thutan khumna NEITA ding uhi.

15. UN vaihawmna nuai ah China pen East China leh West China chia khen in ahing um dinga, Tibet gam Jong zalenna kipe tading a, Dalai Lama in vaihawm tading hi.

16.  China gam ah United Nation administrative mission in China(UNAMC) chikhat hing um ding a, tuami in China gam ah kum 2 sung democracy hoitah a paihoih nading in panla ding a, tuajou Chiang in UNAMC kisubei tading hi.

17. Tuachi'n China gam nihte leh Tibet gam khu UN member in kipom tading hi.

--12.05.2020--

Share:

Recent Posts

Popular Posts

Articles

SUBSCRIBE

Thangkhal Bible in Mobile

Mobile phone a Thangkhal NT Bible koih ding dan

Read Thangkhal NT Bible

JOIN KV fb

ZOMI FINS

PHOTO GALLERY

THANGKHAL COSTUMES
TBCWD TOUR 24-Sept-2022
Kulhvum Prayer

Blog Archive