Canaan a khietna pen lametna leh kamcienna gam, bawngnawi leh khuoizu luonna gam, puophatkiana leh thupha nga na gam, Pasian uhna leh vaihawmna gam ci na ahi hi. Israel gam a khanto dan uh pen koimapo in ih thei ciet uhi. A tahtah in ci lei Israel gam pen gam neuno khat hi a, gamsa gam leh senel gamgaw ahi bo hi. Tam banga a gam uh ang khanto theina pen Pasian in a lom atanga thupha a piehzieh hi masa lo in, amau mama in Pasian kammal a tangtun na dinga a hanciem zieh uh ahi hi.
Laisiengtho in Canaan gam pen bawngnawi leh khuoizu luonna gam a na ci ziehin Israel ten a gam vuah khuoi khawi in bawng tampi ang khawi uhi. Muncin ah khuoi a khawi ziehun khuoizu tuiluong a bangsah vua, bawng tampi a khawi ziehun bawngnawi tui bangin asau valia uhi. Bawng eh a pan ankung leh mete mega ang cing vua, gamdang ah mete mega, khuoizu leh bawngnawi tampi a zua ziehun ang hausa semsem uhi.
Tu ni in ei ten zong ih omomna mun Canaan gam ih suosah thei uhi. Pasian in a tapa Jesu eite a dingin ang pieh pen hagau a ding beh thamloin tahsa a dinga poimaw na dangdang tawh zong ei pieh thuo zo ta hi. Ih gamin thupha a ngah na dingin Pasian thupha a nget behbeh sih nawno in Pasian tawh pangtona a sep a ih sep ding uh ki sam hi. Israel te ma banga thupha ih nga thei na dingun hanciemna leh citahna ih kisam uhi. Tu ih dinmun vua kipan thupha ih ngah thei na dingun ih lungsim ngaisutna te khel angai hi.
Kikhelna (Transformation) in bange? Lungsim ngaisutna khelna hi (revolution of mindset). Kikhelna ci pen ngaisutna, zongsahnate khelna (change of habitual way of thinking) ahi hi. Mi khat gamtat kikhel ci pen lungsim kikhel cina ahi hi. Gamtatna pen lungsim in control hi. Mi khat in lungsim kikhelna anei leh a innkuompite leh a innvengte a hoizaw in mu a, kizopna hoizaw nei hi. Kikhelna dihtah ci pen sil neuno tung pana kipan hi. Kikhelna pen lungsim sungah ankamtang cie a ki pan ding ahi.
Kikhelna a om thei na dingin 1) Siikan (discipline), 2) Thusinna (training), leh 3) Sepkhietna (practice) kisam mama hi. Siikan in zawnkhalna sungah ih tuh lo na dingun ei dal (prevent) hi. Siikan in saangnaupang khat saangsie suosah hi. Siikan in hinkhuo hoizaw a siem banah dihna leh kilemna ga ei atsah hi (Thupil 13:18; Heb. 12:11). Ih lunsim puohte uh ih khel thei na dingun sinna (training) a kisam mama hi. Tuni in Zo tate lahah khantothei na dingin thusina tampi ih nei ding uh kisam mama hi. Thupha ih nga thei na ding sepkhietna (practice) ki sam mama hi.
Tu ni in eite Pasian kungah a nget a nget thaw ding ih hi nawn sih vua Pasian muonna tawh a sep a ih sep thaw ding uh hizaw hi. Mangkangte thupil khat ah “God helps those who help themselves” ei ham in “Pasian in ama leh ama pan a late hu hi” na ci uhi. Nang le kei pang loin Pasian in na sem theilo hi.
S. Korea te gam hausa leh khangto ang hi thei na uh pen a lungsim ngaisutna uh ang khel zieuh ahi hi. Amasa lai in S. Korea in kum 50 sung sietna thuo uhi. Kum 36 sung (1910–1945) Japan uhcipna thuo uhi. Japan uh hun sungin siipuazi (economic), ngeina (culture) leh pilna (education) lam kisie dihdeh uhi. 1945 in Mahameih (Allied) te huna tawh Japan uhna sung pan independent ang nga uhi.
1948 in Democracy dei leh Communist kiuhna dei ang kikhen vua, sim le mal (North leh South) in phalni ang kisua uhi. S. Korea te pen American galkapte in uop in, N. Korea te pen Soviet galkap ten uop uhi. 1950, January 25 ni in N. Korea in S. Korea galbawl in kum 3 leh ha khat sawt hi. Tami kum 50 sung sietna a tuohun S. Korea te zawng mama uhi. Hinanleh, maban kum 50 sung dingin S. Korea ten sietna pan khantona, zawnna pan hausatna dingin “Kikhelna” (Transformation) ang bawl uhi.
1962 in Presbyterian pawlpi Upa Yong Ki Kim in Korea gam Canaan gam suosah ding ci in Canaan saang (Canaan Farmer’s School) ang honga, Korea kumpi in thukim pi hi. Upa Yong Ki Kim thutup ahi leh S. Korea gam leitang awng omsah lo in haici ciing ding. Sem ding (work), mi phattuom na ding sem ding (serve), gim thuoh ngam ding (sacrifice) ci ahi. Khut langkhat ah Laisiengtho tawi in, langkhat ah tupeh tawi in na sem uhi. Tambang teng dan tawh Korea gam pen Canaan gam suosah thaw uhi.
Nasep hanciemna, laisim hanciemna, citahna leh kukalna tawh ih Zo gam, ih omna mun popo Canaan gam ih suosah thei uhi. Pasian muonga hanciemna tawh nasepna in thupha ngahna ahi hi.
Courtesy: Zo Kuom Thawn [March 2013]
No comments:
Post a Comment
Comments not related to the topic will be removed immediately.