Pu Ngulhao Thomsong hi 1881 in Taning kho Nagaland a ana peng in ahi. Apa min Pu. So-ot ahin Anu Pi. Lhingnem chule apu min Pu. Tongngul ahi. Kum 7 alhin in Anu le Apan athisan lhon tan ahi. Amahi aneova pat ana kikheldoh peh in, Haosa le Upaten jong ana datmo lheh uve. Chapang veise tah ana hijeh chun kum 7 alhin jou nungin jong apao thei hih laije. Apao theilou vang chun Pasal lungthim phatah ahin ahi.
Kum 1900 in Kohima Christian School a ana kai in, 1906 in Bu VI ana jou tai. Bulte 15, 1907 chun Rev Revemburg in ana kithopin Jorhat Christian School a ana kaisah kitne. Tolbul 20, 1908 in tui ana lut in vangset umtah in Bu VIII chanbou ana simin tahsa damlouna jeh in ana chai tapoi.
Jorhat a aum sung chun Houlam a kouna ana jan ahi. Ahungdoh in Sirhima kho Nagaland a Christian hochu ana kithopin phat chomkhat Pathen Natohna in ahinkho, gunchutah in ana mangcha kitne. Kum 1910 in Manipur alut in ahi. Rev U.M Fox in ana kou jeh in Ukhrul School a 1911-1913 sungin Jilkung in ana pangkit in ahi. 1914 in Tuijang Waichong kho a Houbung khat ana tungdoh in amatah Houbung lamkai in ana pang'e. Pathen Thutheng ahin gelkhoh jeh leh ahinkho kiphaltah a Pathen Natohna dinga ahin katdoh jeh chun Dr. D.S. Down chun "Pu. Ngulhao Thomsong hi Nagaland ahin Manipur hijongle amite dinga natong le Houbung phutdoh a anapang ama tabang khatcha jong umponte", tin ana sunne.
1915 in Nagaland sunga Sirhima INNPIPU Nguljahen chanu Nu. Chinkhokim ana kichenpin ahi. 1916 in Solkal (Hichi phat laija hi India gam chu British khut noija ana um ahi.) in France gaal (World War I) a manchah dingin Labour Crops khat ahin semdoh in, ama jong lamkai khat dingin ana lauvin ahi. Gaal kichai in England gama ana chepai un England Lengpa, King George VI in English Bible Dollar 150 man khat le Humpi Pon 2 ana pen ahi. Gaal Jo kipapina in Pu. Ngulhao jong British mipi angsunga thuseina phat ana peuve. Athusei achai jouvin British sepia hochun, "Indian boy chu thusei athem lheh'e", atiuvin ahi. Hichu aman, "Keila upasa le jinei chanei joununga vaikondoh kihita, chapang jong kihi talou", tin aseije.
1919 in England akonin ahung kilekit in Solkal Na atong in, Head clerk changei ana kaidoh'e. 1921 in anatoh ahai kit in Anal-Kuki holah a Pathen natong in ana kimangcha kitne. Hiti chun kumthum sungin Analho mi 334 baptized ana bol in Pathien Houbung dihtah Analho lah jenga jong ana phutdoh'e. Hiche jeh hin Anal hon tuni geijin Pu. Ngulhao ahol jing nalai uvin asumil pouve.
1925 in Pathen thu (Only gospel) kiti lekhabu khat ahin sun pan tan ahi. Hiti chun 1926 apat in Lekha lam ngailutna ahin neidoh kit tai. 1927 in Thadou lekhabul khat ahin semdoh in, hichu Thadouten lekha lama VAH loupitah ahin mudoh nikho ahijing tai. Hiche jeh a hi Pu Asong in, "Pu. Ngulhao hi Thadoute dinga Vah ahi" tin ana minvo hiel in ahi. 1960-1970 sungin hiche lekhabul hi kumseh in Bu 6500 ana kijohdoh jou jinge chule 1973-1983 sungin kumseh in 10,000 le 15,000 kikah ana kijohdoh jou jing'e. Hitabang Lekha Bul luul hi Thadoute laha tuni chanin koiman aboldoh jou tapon chule khonunga jong kisemdoh kit louding ahitai. 1930 in "Lung Phatvet" ana sunin. 1932 in "Thu kidong le kidonbut" ana sun kitne. Rome mite enga lekha thot chu1933 kum in ana sundoh kitne. Dr. Crozier le te Nupa lamkainan Thadou paovin Thulhun Thah (New Testament) ana ledoh in 1942 in ana tatdoh'e. Old Testament jong Genesis apat Deutronomy chan gei ana ledoh manin ahi.
Pu Ngulhao in anoija pao jatchom chomho hi Anu pao bangin athothei je: (1) English (2) Hindi (3) Bengali (4) Assamese (5) Chinese (6) Tripuri (7) Lushai (8) Angami (9) Zemai (10) Manipuri (11) Sema (12) Khasi. Hiche jeha hi pao themtah Mi ni kitho khom a Bible aledoh lhon chu Vannoi leiset a Bible kiledoh lah a tuni channa ahoipen lah a khat hijing nalai ahi.
Pu Ngulhao Thomsong hi Thadou pao hegil pentah in tuni geijin aki hejing nalaije. Thadou Bible a pao kimang hi ama pao ahi tia lah thei ahi. Amahi Thadoute dinga Lekha lam a VAH (light) ahi jengseh hilouvin Thadou Literature pa tia minvo hel ahi.
Ahinlah Vangset umtah in Dt: 20.6.1944 nin Soungsang (tua Hounveng) kiti Haflong, Assam munna angaicheng le ama ana khoto jingho dalhan a leiset gim genthei hinkho ana lha tai. Adam sungin Chapa 3 (thum) le Chanu 3 (thum) ana hin'e.
Sd Copy By
Siemboi Singsit
~ THADOU NAM
Kum 1900 in Kohima Christian School a ana kai in, 1906 in Bu VI ana jou tai. Bulte 15, 1907 chun Rev Revemburg in ana kithopin Jorhat Christian School a ana kaisah kitne. Tolbul 20, 1908 in tui ana lut in vangset umtah in Bu VIII chanbou ana simin tahsa damlouna jeh in ana chai tapoi.
Jorhat a aum sung chun Houlam a kouna ana jan ahi. Ahungdoh in Sirhima kho Nagaland a Christian hochu ana kithopin phat chomkhat Pathen Natohna in ahinkho, gunchutah in ana mangcha kitne. Kum 1910 in Manipur alut in ahi. Rev U.M Fox in ana kou jeh in Ukhrul School a 1911-1913 sungin Jilkung in ana pangkit in ahi. 1914 in Tuijang Waichong kho a Houbung khat ana tungdoh in amatah Houbung lamkai in ana pang'e. Pathen Thutheng ahin gelkhoh jeh leh ahinkho kiphaltah a Pathen Natohna dinga ahin katdoh jeh chun Dr. D.S. Down chun "Pu. Ngulhao Thomsong hi Nagaland ahin Manipur hijongle amite dinga natong le Houbung phutdoh a anapang ama tabang khatcha jong umponte", tin ana sunne.
1915 in Nagaland sunga Sirhima INNPIPU Nguljahen chanu Nu. Chinkhokim ana kichenpin ahi. 1916 in Solkal (Hichi phat laija hi India gam chu British khut noija ana um ahi.) in France gaal (World War I) a manchah dingin Labour Crops khat ahin semdoh in, ama jong lamkai khat dingin ana lauvin ahi. Gaal kichai in England gama ana chepai un England Lengpa, King George VI in English Bible Dollar 150 man khat le Humpi Pon 2 ana pen ahi. Gaal Jo kipapina in Pu. Ngulhao jong British mipi angsunga thuseina phat ana peuve. Athusei achai jouvin British sepia hochun, "Indian boy chu thusei athem lheh'e", atiuvin ahi. Hichu aman, "Keila upasa le jinei chanei joununga vaikondoh kihita, chapang jong kihi talou", tin aseije.
1919 in England akonin ahung kilekit in Solkal Na atong in, Head clerk changei ana kaidoh'e. 1921 in anatoh ahai kit in Anal-Kuki holah a Pathen natong in ana kimangcha kitne. Hiti chun kumthum sungin Analho mi 334 baptized ana bol in Pathien Houbung dihtah Analho lah jenga jong ana phutdoh'e. Hiche jeh hin Anal hon tuni geijin Pu. Ngulhao ahol jing nalai uvin asumil pouve.
1925 in Pathen thu (Only gospel) kiti lekhabu khat ahin sun pan tan ahi. Hiti chun 1926 apat in Lekha lam ngailutna ahin neidoh kit tai. 1927 in Thadou lekhabul khat ahin semdoh in, hichu Thadouten lekha lama VAH loupitah ahin mudoh nikho ahijing tai. Hiche jeh a hi Pu Asong in, "Pu. Ngulhao hi Thadoute dinga Vah ahi" tin ana minvo hiel in ahi. 1960-1970 sungin hiche lekhabul hi kumseh in Bu 6500 ana kijohdoh jou jinge chule 1973-1983 sungin kumseh in 10,000 le 15,000 kikah ana kijohdoh jou jing'e. Hitabang Lekha Bul luul hi Thadoute laha tuni chanin koiman aboldoh jou tapon chule khonunga jong kisemdoh kit louding ahitai. 1930 in "Lung Phatvet" ana sunin. 1932 in "Thu kidong le kidonbut" ana sun kitne. Rome mite enga lekha thot chu1933 kum in ana sundoh kitne. Dr. Crozier le te Nupa lamkainan Thadou paovin Thulhun Thah (New Testament) ana ledoh in 1942 in ana tatdoh'e. Old Testament jong Genesis apat Deutronomy chan gei ana ledoh manin ahi.
Pu Ngulhao in anoija pao jatchom chomho hi Anu pao bangin athothei je: (1) English (2) Hindi (3) Bengali (4) Assamese (5) Chinese (6) Tripuri (7) Lushai (8) Angami (9) Zemai (10) Manipuri (11) Sema (12) Khasi. Hiche jeha hi pao themtah Mi ni kitho khom a Bible aledoh lhon chu Vannoi leiset a Bible kiledoh lah a tuni channa ahoipen lah a khat hijing nalai ahi.
Pu Ngulhao Thomsong hi Thadou pao hegil pentah in tuni geijin aki hejing nalaije. Thadou Bible a pao kimang hi ama pao ahi tia lah thei ahi. Amahi Thadoute dinga Lekha lam a VAH (light) ahi jengseh hilouvin Thadou Literature pa tia minvo hel ahi.
Ahinlah Vangset umtah in Dt: 20.6.1944 nin Soungsang (tua Hounveng) kiti Haflong, Assam munna angaicheng le ama ana khoto jingho dalhan a leiset gim genthei hinkho ana lha tai. Adam sungin Chapa 3 (thum) le Chanu 3 (thum) ana hin'e.
Sd Copy By
Siemboi Singsit
~ THADOU NAM
No comments:
Post a Comment
Comments not related to the topic will be removed immediately.