Showing posts with label KV NEWS. Show all posts
Showing posts with label KV NEWS. Show all posts

✨ Thangkhal among 4 Kuki-Zomi UPSC Achievers ✨ KV News

With immense pride and heartfelt joy, we extend our warmest congratulations to our brilliant achievers in the UPSC Civil Services from the Kuki-Zomi community:

1. Miss Carolyn Chingthianmawi  – IAS (Indian Administrative Service)

2. Miss Chinzoukim Zou – IPS (Indian Police Service)

3. Mr. S. Christopher Aimol – IRS (Indian Revenue Service)

4. Mr. Dominic Sominthang Haokip – Indian Trade Service (ITS)

Your success is a testament to your dedication, perseverance, and unwavering faith. As you step into roles of great responsibility, we pray that you will always work for the upliftment of the Kuki-Zomi society and the welfare of all communities.

Wherever your service may take you, may you shine as beacons of hope and remain faithful servants of God—standing firm in truth, compassion, and integrity.

May your journey ahead be filled with wisdom, grace, and purpose.

*****
Carolyn Chingthianmawi, from the Thangkhal community and a native of Lamka, cleared the UPSC exam on her first attempt, studying entirely from her home in Lamka without attending any coaching outside Manipur. She is believed to be the first tribal woman from the state to directly join the Indian Administrative Service (IAS).

Carolyn was born to Mr. T. Pauminlianthang (former president of the Thangkhal Peoples Organisation Thangkhal Sinlai Pawlpi) and Mrs. Lamneikim (member, Zomi Mother's Association). She is the third of four siblings, with two elder brothers and a younger sister.
****

KHALVONTAWI MEDIA
Voice of the Voiceless
Share:

KHALVONTAWI VOL. VIII NO.3 SPECIAL ISSUE NOV.-DEC.2013

KHALVONTAWI
VOL.VIII. No.3
Special Issue Nov.-Dec. 2013
Editor: Mangneu Thangkhal
Jt. Editor: Hanglamthang

Contents
( CLICK title to read details story)

1. Editorial……………………Tutung Christmas Midangte Adingin

2. Gen MuatmuatTamai Lehang(Random Thoughts)……………...Bravepitt Eimi@facebook.com

3. SianmangSehsa( Missed Luv Story)…………………………. Jacob St, Gurgaon Vankhua

Khenkhatte" ………………………………………………………………………. Sian Deutsch

5. Nitak 2:30(LoveStory)………………………………………………….….Lungzuang Gurgaon


7. Sunday Diary(Mingling Thoughts)……………………………………….. Mingling Suantak

8. DelhiKhalvontawi Meet 2013 (Report)………………….……. Bruce K. Khaalnou



*KV News a thu kisuahte editor ngaihdan a hi kim kei hi.

*Suah ding a thugelh hung kipia tengteng suah teitei ding chihna hilou hi.

*Thugelh hung kipiate laigelhtu in amin ahung piak banga kisuah ahi.

*Laigelhtu hihna diktak KV News personnal file ah kikem hi.

*Laigelhdan kitangtuakna di'n spelling, punctuation leh thugualdan edit kibawl hi.

Tutung KHALVONTAWI Annual Special Issue hung sponsor sak Rev. Dr. Langthang tungah ki lungdam mahmah hi.
Share:

KV News Sept-OCT. 2013 Issue (CLICK Read More and then image to ZOOM)

Delhi apat KV News Latest Issue suak kik ta......thu hoihleh lunglut huai tampi om...na sim ut leh Read More click inla ...Iamage pen click kik lechin zoom ding  hi..


Share:

Sianmang Sehsa............KV News Special Issue 2013

Sianmang Sehsa
- Jacob St, Gurgaon Vankhua
Mihing pianzia a piang, hinna nei bukim, leitung mihingte'n damsung hinkhua ah innten- louten, khosaktheihna, siamna/bawlna dingin amasapen in lungkhata luankhawmna din 'ITNA' poimoh pen hung suak in ka thei hi. I hinkhua a i hung khanlet taksa hung piching, theihna hung sang sem, thil i hung phawk chiang khovel nun zia awlawlin kitheikhia hi. Neulai lunggel aw tangval/nungak hita mai leng chih bang lunggelna leh utna a na himawk ahi, bang pentak lunggulhna neih a ki-ut diai chih bang kitheilou a, nungak/tangval kipawng ut hi mai dan ahi.

Nungak/tangval sil a na hi mai dan ahi maw! Itna simthu lei thei dia lungtang ka hung neih in, pian zia a maizum theitak leh zahkai kammal ka na hi maimah a, lawmgual lai a zong lawmte chi bangbang a pai leh hinkhua zang den khat ka na hi den hi. Lyanu deihdan bang zong gen ngamlo, lawm gual lai a, lawmte'n lah amau deihdan leh itdante gual lai ah houlung kupna nei thei uhi. Keimah lungsim a kuahden in, gentheihna leh haksatna lianpi bangin hinkhua ka zang zel mawk ahi. Gual lai a, a sakmel ka muh zong, "ngaihnou" kei di'n kipaakna leh nunnopna bangin hinkhua hung hi thei ahi.

Hun leh kumte hung mual liamzel a, lung a san chimlouh, mitkha a lang, ngaihnou siang a va leng in ka itna simthute a sianga ka sut chiang, ama'n zong sil tampi hung dong a, ka lunga k'ung gel leh k'ung phawk tawntung na hi, na gamtat khua hei dante zapi mai a, hung na en-en ka hi hung chih a, ke'n zong, "itna mitheem in gual lai a hung na maimit suan den ka hi" ka chi ngala, lunga gel sil tampi sut khawmin, mailam hinkhua di ahi chi in hua zaan "mangpha aw"., chi in ka kikhenta uhi.

Siamzilna sangzaw lam deihna in senngaihnou in mundang hung paisan hi. "Mailam hinkhua ding gelna ziak a innsung mite'n hung sol ahi" sengaihnou in nhug chi hi. Ke'n zong sil theisiam kawmin "silhoih ahi" ka chi a (lunggil sunga dahmel takin), "heina,lenna mual, gamtatna mun a dang zongin, lung khat a ki-itna danglou leh kigamla lou ahi aw" chi in ka hanthawn hi. Ama'n zong dahmel leh theisiam kawmin itna tak toh hung en kawmin uong kawiin (hug), "laikawi tongdam naubang kisang tawntung ni maw" chi awmin, khitui ka aangsung a nul nehloh hi. Hun bangtan hiam a pai nungin, senngaihno in itna kammal toh laithot hung khak a, mun- le-mual, gamtat dante bangkim huhng gel detdet maimah hi. Atawpna lamah "Na hung itna theichian deuhdeuh mai ing, na kammal zakziate, na khoheidante, ka tunga na hoihna, na nunnemnate" chi in hung gelh khia hi. "Itna laipia nang ah dia ginum (Nydia)" chi in thuinal zou hi. Ahizongin innsung mite'n sil bangkim ahilou ding dan in lunggelna ana nei uhi. Sil bangkim kipel theihna dingin nasatakin hung panla maimah uhi.

Senngaihno toh mel kimuhlouhna kumkhua hung sawt deuhdeuh ta mai a, ka itna lah kiamlou, amah lah laikawi (letter) khak theih ding dan lampi piang nawnlou, mun gamla ahi chiang, haksatna dinmun lianpi ahi ngal a. Araan bang gel ding chih bang lungputna lianpi/dokna hung suak ta mai hi. Kei zong khankhiatna tualpi nusia in, mundang a kalsuan ve, mailam hinkhua ding gelna in. Kumkhua hung kivei zel a, ka senlawm khatin "thu poimoh mahmah ahi" chiin, melmuhlouh tongsan in hung genkhia maimah ta hi. "Na senngaihnu'n in pasal hung neih santa ahi, a siamzilna mun a, thu lengla, ka zak leh ka kanchian adik taktak mah ahi, lawm aw" hung chi hi. Ama'n "Gen ut leh dok utna nei ama?" hung chi a, gen ding theilou in "Hun sak ni aw" chi in houlimna ka beisak ta uhi. Mangpha le! (Hung Up)!


Aw na e! Lungzuan na e! Khitui luan kawmin, "Kei di'n itna diktak itna ka piak, bang sil kal a kizol a, hih bang sil piangta ahia? Ka tuun-le-zua lungmawl vang maw, laitual ka ngiam vang maw, silhpuan thak ka vat zohlouh ziak hiam vankhua lai a, tung solkha leh thangvan aksite'n i houlung kupte ngilh ding ngilh mawng e? Kei di'n na e, hih bang hinkhua kei dingin. Lung in gelsiam kei veng. Sianmang sehsa hi mai ta ding maw" chi-in, "Hinkhua nuam, innsung hoih, na aang kawi toh vangkhua lai ah nunnuam solbang, phungching hung hi ta un" chi'in ka zalna laikhun tung a lunga gel veng. Tuibang gawmlou hi mai ta ding maw gual lai ah; 'Senngaihnou' ? I simthu kupte ngilh dingin a lawm na diai? Kei dingin tung solkha leh thangvan aksi a hung suak na diai? Awl awl in nang ngaihna ka bang thei na diai? Huihkhi damdiai ngaih siang ah va leng inla, nunnuam solbang a heina maw, a heina ah va en mah dih...! Sanngaihnou ngaihna milmoh nge Gual lai ah .
Share:

Kuate'n Bang Gen?...............KV News Special Issue 2013

Kuate'n Bang Gen?
@Paagal bola hai kya? (Kolte kianga "N'ung mot bawlna amaw?" achihna ahi) …Satpu
@Tutung KV Meet pen kum kik chia anop didan genna maimai a kibawl achi ve ua.
-  Tg. GT @Thangboi
@T.Kotlian a Good Friday leh Easter Sunday a main speaker a pang ka hi chih ana thei unla...
 -Sir Kapial
@lnlam pai dia kisaloute zong ana kipai thei zawsop hi.                    - Kimboi
@Gen dik bele. Ei apai di a kisate zong ana kipailou zawsop hi………….Tg. Naulian
@Khaile! Phalbi ung tung kikta zel, eilawi in zong February 2016 ban kai nawnlouh himhim sawm tai e. ……………….S. Lamboi
@ Bang dang teng na gen uh ka thei keia eilawi Tibet apana kipan i hi na chih pen uh ka pom thei na ve. ……………..Tg. Khakhai
@Kou akamtawmte'n toh na omkhawm chiang ua chimhuai nasaklouh di uh thu na kigen ngengngong di uh. Zuau chu hilou di. ………………Tg. Mamaang Khongsai
@KV-te i kisuktuah chia speaker kitam sengseng kua pen ngaih di chih ka theih zohlouh zel.
- Chingboi
@Na gen dik zel ve. Give me five!  ……………………..Ruthi
@Kei pen politics zong sai, student union lam zong sai, nna zong sem football zong pek nalai. Khaltal taktak ka ve.  ……………………..Z.Mate @Khaitai
@KV-te unique na chuh civil service lunglutte zong inn a om ngailou. Bang loh di?

- Sia Hanglam
Share:

Khalvontawi’gelh ding dan ngaihdan Lakna..........KV News Special Issue 2013

‘Khalvontawi’gelh ding dan ngaihdan Lakna:

KV News editor sms tungtawna "Khal Vontawi chia tuam gelh dikzaw na sa ei? Ahihke'h Khai-Vontawi/Khalvontawi chia gelh ding amaw?" chih sms tungtawna mi 4 kianga adokna hih anuaia bang in dawnna kimu hi.
Rev. Langthang: Ka ngaihdan in syllable khat hilouin, two identical ahi. Khal is a first person pronoun, Vontawi is a second person that entails Khals' offsprings or descendents. So, Khal Vontawi is a better write up.

Rev. Jangkholun: Tuam gelh hoih zaw mah in teh - "Khal Vontawi" 

hangP: Thei kha'ng maw... akizang khawmkhawm chuh hi a. Kei ngaihdan in chuh Khal Vontawi dik ka sa zaw ve. Khal pen Thangkhal apat hi a Vontawi amite chihna dan in ka la ve.
Upa Hangkhankhup: Ka pu Kamhang Hangkhankhup. Thangkhal Khalvontawi dana ka ngaihdan hi a, Thangkhal-Vontawi Khalvontawi... chihte kei ngaihdan hie.

KV News editor: Hih atunga kikupna pen KV News in kikup touh zel lai dingin a kot hong lai a, ahi'n thutanna kichian om masangin akizom in 'Khalvontawi" chi'n kigelh tou phot ding hi. Aziak pen "Khal" kichi pen in amahtanga adin chiangin a meaning chiang zouloua, Thangkhal kichi sangin thudang zong kawkzaw thei chih ngaihdan kinei hi. Thangkhal Vontawi, Sian Vontawi, Zo Vontawi chihte kikhen sak hoih mahleh Khalvontawi pen a kizom a gelh phot hoih kisa hi.
Share:

Delhi Khalvontawi Meet 2013................KV News Special Issue 2013

Report:
Delhi Khalvontawi Meet 2013
Kumsial a Khalvontawite kimuhkhawmna, tukum adia 9-veina Khalvontawi Meet JNU, Committee Room SSS-I ah Dec 6, 2013 ni'n kinei. Programme pen Tg. Khaalnou (Bruce) conductor hihna nuai ah zak in om hi. Thupi in'The eye is the lamp of the body. If your eyes are good, your whole body will be full of light", - Matthew 6:22 kizang hi. Lia Hahat in Pasian kiangah thumna nei in hun pat in om hi. Tuakhit in Tg Kammuanmung, Chairman, KV Delhi in vaidawn thugenna nei hi. Kumbul lam a hung na mualliam san TSP Lapi phuaktu Pu T. Kapsuanthang zahtaak na'n minit khat dai dide in maimit dinpum in kisi'ng hi.
KV zaila awihsiam Lia Ruthi leh Kimboi te'n (L) ST Mang phuak "Sian Vontaw Lia leh Tangte" chih la Pasian phatna di'n sa uh a, mipite bil taisak mahmah mai uhi. Tuakhit in Rev. Dr. Langkhanthang Lianzaw, Founder & CEO, The New Beginning Gospel Ministry International, New Delhi in thu genna nei hi. Ama tanchin ngaihnuam huai takmai, Delhi ana tundan, gentheih-haksat ana palsan dan banah Jesu Krist ana muhdan genkawm in KV-te hanthawn hi. "Mihing in ngaplei, kipan peuhpeuh lei Pasian in hung mapui ding hi" chi hi. "Kuamah a siamsa a piang hi kei, hinanleh ginom leh kuhkaltak a tupguhna toh i pan peuhleh a lampi Pasian in hung guan zel hi" chi hi.
ZCF Pastor Rev. Jangkholun Mangte in hanthawnna a genna ah, "Ahun amun leh amual toh kituak a om di'ng" chi'n KV-te thumop hi. Mahni pumpi kepsiam ding, hun zakdan siam ding chi hi. "Sum paisa pen kizong a kiloh dok kik theih hi, hun paisa pen kiloh dok kik thei nawnlouh" chi lai dep hi. Pastor-te thugen in mipite lungsim bun mahmah hi. Ama thugen tawpna in ama ngetna bangin mpite'n TSP Lapi 'Nun Bang Nuam E' chih la kisa hi.
Paikhawm teng in kipulakna kinei chiat hi. Tuazohin 'Government leh Private Company a Sep' chih thupi ah mimal ngaihdan sunkhawmna kinei zaizai. Apatna dingin Tg. Mangneu Thangkhal in panna neilou (neutral) in houlimna nei hi. Ama'n "Private leh government pen debate thoh dingin zong ka koih kei a, government a ahoihzaw chih ahi mai hi. Ahi'n government sepna ahihhangin (ka gensiatna hilouin) sepaih leh nurse i chihte bang a utloute adi'n ni khat va sep ding zong ngap huailou zel hi. Tuaziakin i lunglutna lam toh kituak sepna zong ettheih poimoh hi. Government a sem a tate school/college fee toh buai touh den sangin private a loh tampi santheihnate bang adeihhuai zawkna om hi. Tuaziakin private lam ah zong opportunities om ahi ka chi hi" chi'n khin hi.
Government lam ah Tg. Zamin Thangkhal in "Government a pen sepna amuh hak banah a tawp zong haksa, office zong dak 6 tan kichi pen ka lawite dak 5 a kipai siang uh" chi'n ahoihna gen hi. Lia Haunu (Call Centre a sawtpi sem, senior mahmah) in private lam hoihna agenna ah, "Ei mite kum 4/5 government kham gelh a i buai bangin private a huachi buaipih lei hua hunsunga i 'life settle' man ding i hi uhi. Governmnet a i muh keileh kingaihsiatlouh ding private lam a zong lampi om ahi. A sanglam i va tunzoh chianga a nasep zong nuam semsem ahi" chi'n gen hi.
Tg. Hanglamthang in, "Government a ahoihna ahihleh nasep awl nounou a zong sep theih ahi" chi hi. Private Company lam Tg Lalpu @ Thanglianlal (Call Centre senior executive) in zong call center a process tuamtuam omdan leh laisim apoimoh dan gen hi. Student lam ah Tg. T. Kamdinglian "Kei pen nasep ka thadah ziakin private a sep ding pen ngaplou, zong sep sawmlou ka hi" chi a hih pen Lia Haunu in tangtakin "object" hi. (I touna mai a microphone ki 'on' in midang thugente i pom keilezong ki 'object' thei chidan ahi. Maimailou!). Tg. Khallal Phiamphu @ Kaplal in zong, "Government a sepna kimu kei taleh inlama solkal kham leizohna ding a private a sep di thu ah private lama semte'n bang ngaihdan a nei ua?" chih dokna bawl suk giapgiap mai hi. KV ex-chairman Pa Ginlun in "I gam uh socialist government ahihziak in ei te'n government khaam mah i deih tetaw uhi chi. Government a semte mi thadah tangpi, sum negu ahi ua i Bible toh zong kitualdou ahi" chi'n chiam nuih thutakin gen a mipite kinui zaizai hi. Hih point pen Tg. Zamin in 'object' kik leuleu hi. Ama'n a thukhitna ah "Private a te chu mifelte ahi uhi. Tuaziakin hauhsat na-ut uleh private a sem un" chi hi
Nu-le-pate'n hih houlimna pana apan ngaihdan anei ua chih dokna ah Dr LT Lianzaw in "US ah private company a sem 90% hi ding a (India toh kikhia e mataw!), leitung pumpi et in zong government a sem 20% bang hi giap ding hi" chi hi. "Tuaziakin private a zong asang talctak va tung zou lei government a sanga sum tamzaw muhtheih ahi" chi hi. JNU a PhD bawl Tg. Kammuanmung @Muan bro in ama experience a genna ah. "Private a kaseppih Kolte'n kum sawtlou sungin lakh 2/3 bank account ah kineihzoh ua, eimite'n amau apana i zil ding ahi" chi'n gen hi. Tualeh Lia Hahat in ei zong "Private hospital lak a i sep hang in Government a mah kideih vevaw a, miteng in a deih chiat uh i gingta hi" chi'n gen hi. Tutung discussion pen nuam mahmah mai a, maban ah zong thupi zawsem a sai din ki phur chiat zeizai mawk hi. Nuam ei!
KV-te lak ah lami mahmah Pa T. Henry Mungnou Thangkhal in a tangval lai a aphuak, kua a phuakna adiai vang gen sam kei, a la 'Khawksa Sese Tuan Khang E' gintat sang leh kinepzah sanga fuhzaw in ung awi hieuhiau a mipite'n huihui chi'n khut kipeng nainai hi. (KV News saite'n a numeinu pen JNU apan ahi chih ana thei kiukiau uh a, tu in ama'n Bank P.O. sem in pasal zong neita chi sawnsawn lai uhi. Aban full stop). Ama lawinu'n zong nui hiuhiau kawm in ala sak ana ngai ve sam hi.
Tua zoh in hunkem Tg.Khaalnou in "UZO H.Q. Election kichaita, Delhi Assembly Election zong kichaita, tu in KHALVONTAWI Election hun ahita" chi'n puang a mipite'n kinui zaizai kik hi. Khalvontawi Delhi 2013-Dec 2015 sung vaipua ding telna hun kinei hi. Election Commissioner a kiguat Rev Dr. LT. Lianzaw, Rev J. Mangte leh L/Upa T. Ginluntang te'n feltak in hung sai ngai ua, mipite'n ballot paper in vote kikhia chitchet mai hi. A saitute'n khauhtak a ung sai ziak uh adiai kuamah kiu-aw kau-aw ahihkeileh buaina bawl chi thu zak in om vetlou. Result simna om a, tuanah Mr Zamin Thangkhal (Khailianlal), Mr Khaalnou (Bruce K. Thangkhal) leh Mr Thangboi (Hanglamthang) te Chairman, Secretary leh Finance cum Treasurer in kitelching hi. Rev J. Mangte in namdetna leh vangbuakna neih sak hi. Tuachi'n chibai kibuk chiat ua, mipite'n khutbekna toh lamkai kitel khete zahtakna pia hi.
Government service muthakte KV Delhi in kipakpih na'n silpiak (gift) leh annkuang kisawk khawmpih zel hi. Tutung KV tangval sitset muanhuai bimbem Mr Khailianlal (CBDT nuai ah Tax Assistant a sem) leh Mr Ginmuanlal (DU nuai a Motilal Nehru College a Assistant Professor, Ad hoc a sem) ldangah KVD sik-le-ta'ng in Nu Chiin (Sianmuan'nu) leh Nu Ngaiching (KVMeet hung uaptu) te'n piakkhiatna ung neih sak uhi. Tg Khailianlal thugen hun a kipiakna ah "KV kuapeuh SSC exam nuam te'n kung panpih na poimoh uleh every Saturday & Sunday 24x7 ka free gige ding hi" chi a, khut kibeng nainai hi. Tualeh Tg. Muanneu in "Govt service (SSC/Banking) a din Mathematics siam poimoh a, private a sem din English siam poimoh" chih thu pansan in gen a "Khawllou a laisim ngap Ioute private ah sepmai ding" chi'n KV-te hanthawn hi.
Theihloukal in hun ana bei mawk a, zanlam dak 7 ahihtoh kiton in Tg. Hanglamthang in vote of thanks gen hi. Rev LT in KV Meet khakna leh annkuang thumna nei a, tuachi'n itna annkuang kiim khawm chiat hi. Annek khit in zong mi honkhatte JNU campus sunga North East Dhaba achihna uh zuanin a "pair-pair" chuh hilouh deuh in kipai suk nainaia singpite, coffee-te bangte kidawnkhawm hi. I theihsa mah bang un KV-te i kimuhkhawm chiang un dakkal khat kichite pen tuibuuk muamtam kaal (tulai ham hileh kuhva hai kaal) bang lei ahi a, baiblek hon mawng min ne mah kibang zuazua a gen di sak di zong tam thei mahmah sam ahihchiah zan dak 9 nunglamin naaknaaka kikhen thei hamham chih khat in ki om hi. Discussion a kigen khalou thu poimoh mahmah akinung theih khiat khat ahihleh, "Laisim ngapte'n simsim mai di, PhD zoh ding tua hileh khaam muhlouh pumpang chih om samlou hi. Tulaiin scholarship zong tampi a om ziakin kisik huailou ding hi. Tua chia sim peih vetloute'n 10+2 zoh chianga gelh theihtheih - clerk (LDC, Bank, Short­hand etc.)-te gelhsuk pai di, correspondence a BA bawl ding, tua hileh laisim a na zomtoute'n MA lak azoh chiang ua ei zong i suai ana hing manta ding" chih dan deuh ahi. Deihtelna nanga ahi!
Tutung pen gintat sa'ng in ahun- le-mun lemtang lou in om mahleh nuam tak leh lungkim tak in KV Meet kizang thei hi. Dam leh kum kik 2014 chiang kum Delhi KV Meet kum 10 chingta dinga, bang chi'n i zang ding uai chih KV-te kihoulimna thupitak ahita hi. Tua hun chiangin, KV chairman pu, secretary pu leh finance pu a 'single' lai na di uai? Chihte zong mipite kihoulimna zak guldn om panpanta hi. Bil nei khempeuh in za dekdek ta hi!

- By Bruce K. Khaalnou, Secy. KV Delhi.... with inputs/masalasfrom KVNews editor.
Share:

Sunday Diary.................KV News Special Issue 2013

Sunday Diary
- Mingling Suantak
Biakinn kai di'n
Pasian ni zingsang khua hung vak, kei ihmu lai! Ka innuai ua Nepali nupi maw khal meme..mama.. chia kiphang kou gige khat angaina banga hung kikou zel pen in ihmul suaksak nawnlou! Nitak dak nih hung ging, ka aoocc bike lui, a ginlouh chia tai theilo lawital zak a ka zak thahatna toh biakinn tungman sam! Youth department lama son| leader-te'n platform tunglam a ding kawm in "Mangpa loupipen" chih la lchut a mek gin£ theih chi tuamtuam toh pangkhawm in mipi kikhawm teng la siamtak in hung sakpif zaizai uhi. Ke'n zong a ging thei pen in ka touna mun ah khutbeng kawm in ka na sa san ve! Thugen ngaihnop mahmah Pastor pu apan ngaikhia khin. Kikhawm tawp.

On the way home
Biakinn apan tantar mantar road zui, rafi marg ah, raisina road man phei kik, tui kikhoh zaizaite gei lak, President pu inn khang ka tun in red light a chihte uh khat ana red petmah. Ka phone hung ging. Gurgaon a unau pa khat in, "U Suankap in jacket bang size-te a silh diai?"Tua Sunday market a ka om laitak ahi" ungki ci. Aw...ta dialdual mahmah!! 'A mawngmawng a amah kua la? Ka chih leh, "Hua solfa siam hontangte band 'male voice'a bass pa" chi. Aw...ka thei ta ve, amah mi gol hilo maw..? "lie na gendik ve, a sapha vawt khat ave." A tua ahihleh a gol nasak pen khat leisuk lechin, chia ka kihou lai an red light pen green light suak kikta! Ka nunglam a pitpit..potpot ung kimutkhum zaizai. Shanti path apan Munirka taitung kik ta! President pu inn kibang man talou!! A kik chiah hita ve.
Malai Mandir lam zuan in
Sunday market pai dia ka inn luah na (Munirka) apan pawt suk, pasal nih NE (Nepali English) vengsung tawng kochik vawt apan sun-glass vom bulh, sam gau san sei sai, hung kizawk tou uh, kiphu kha sam kei ung. ATM (Any Time Money) ah za nih (200) satkhia. Market tung, massi tunkimni a Zenhang bazar sangin mitam zaw ei. Branded jacket lelo.lelo...lelo... dhaiso ka ek, chi lawitawh, lelo...lelo gamde so rupiya ka panch... pen achi sam kei uhi. Sabji lane (mun) lam ah kihei suk pai. Meh i lei ut teng kol ham a lah kitheilo, a gen di dan zong thei tuanlou! Lungkham tuanlo!
Meh lei kipan
Kei apan a nai deuhte, ye keisa diya hai? Asamia deuhte, wo wala,i khut a van i khai lakloh chia i phalbi nehgep sipsep toh "ye" wo" lamba wala, ahih kei leh 'nai nai...wo i uska pichhe!' chih dan toh meh i duh dan i kilei zel hi. Haksalou. Theih ding a poimoh i khat om. Season kikhek dungzuiin meh t mante nokia b&w leh smartphone bang in . aman kikhia hi. Alim leh lim louh lam hilou i in. Tulaitak bangbang man tawm? Kua kiah / man tawm diak? chih round khat survey bawl i phot! Budget Rs 200 chet. Kaal khat daih di! 1 sel a teng 30 nuailam manteng der kilo chiat 1 lei, kai khat sung pen huan dan tuamtuam a . alim thei pen a huan di himai! A chang chia ) tangkha tuitam huan chih bang hi in, sisan t tawp lcang thei ngentang, hali zen'a a t tuihaang hawp zel mai ngai!! Thau nang haksa mahmah veh aw. Aman tawm teng ka 1 lei zoh in "pyaz" keisa diya'? Ka chih . leh 'nabbe rupay kilo' ki chi ei, teng 90 man! ! Kaisuan omlou meh bangchi kan ding pu c Aron?? Adha kilo kila hen aw chia ka kun suk leh, kanung a kol nupi, ngaihnou mel vawtlou, sel 100 val teitei ding khat toh kikuntuah, kitaw phuk, ka makhup tuak ua 1 kitholh. Ki zoulou di veve chi'n kataisantave.
Jelebi leh politiks!
1 Meh leina val teng sawm omlai! Jelebi lei, 1 nekhin. Nehphu zol vawt! Chini. tui ka khut 1 zung tenga naat zaak!! Liak bei vet ning ka i chih leh, ka khutzung li (4) tenga unpi a liak . siang ngai, diabetes vei khak di bang k'ung s khaw nung lau a!! Azuak pa kia'h khutsiak 1 nang ka nget leh, newspaper kituntan khat j hung pia. Ka et leh Hindi a ldgelh "Modi ne t kaha - Alexander ka maut. gang ke ) nadi.."(Alexendergangaluikuamaasihthu!) chih dandeuh dawk khat sim kha, kumkik elekson zoh chia zuau leh dangnal vawt PM Modi i neih ding thu uh tomkhat houpih ? mawng ning ka chih leh, amahpa buai thu i tuam ka kihou touh zel di dan uh ka * ngaihtuah leh, peih nawnlou in ka nusia tave.
Om Sai Ram !
Paitou zel, Baal (milim Pasian) mai a Ishmail khang apat tu chiang tan dawng a na kun ngailo, lukhu kaang, bil tuam zolo khu, unau Pangngalte mi nih in bawngsa pem. chianga kikh.il ana em uh, amin baih. nanga fan in anunglam apan a amut touh chiaichuai, akliu kizial tou ngingei, a sak a eilam mi (extra Indian) numei. nih, Christa zaala i unau Iiindu-te Mandir mai a toka neu leh ang tuamna (Wo pieces'!) Second hand thing a na kibungbu tun tegel leh avan et-te uh pum a bawngsa kang nam teng toh meikhu'n a muttouh suak, Mandir sunga putek khat alu scarf a kituam, aveilam keng thuap sa a tou, akhut ziatlam tung de da kha t muttou suak, aggarbati hal utoh bangbang anam mah diai maw!?
Kicheidan Tuamtuam
Veng kaw chiik luttou kik ta. "Van gam lutna lampi akawchiik kichi hi'a Munirka apan nai maithei ave, highway lampite henhon sangin" chidan pouh ngaihtuah kawm a ka paitouh leh, NRI (Non Required Indian?) numei hon leggins achi uh e, leg guard e, a chihte uh a malpi uh tuam lah hi, lah kimu pailet veve. Abang tuam uh e kithei zoulou! Khedap tawsang seng'a pai theilou lawi, kangkalh puan silh pawl toh kitek honkhat pai tou zaizai, kolte'n anung lam ua anuihsan lei uh, ke'n nuihsan ngamlou, ka lau!! Kol nupi hon BC hunlai mite kichei mah bang a tukkhum ua pat a siatm.it tan ua puan kipum khuh, amai nasanuh dawklou!! "Amla daitui chiim luang, asam buchiing ua pat luangkhia, a taksa uh zel suak suk ngiingei" pawlte'n "Silent Night" chih laa toh kibang lou khat, pai kawm a lasa a lengkhawm uh!
Ki phawk Thakna

 Kou veng nupi pawlte zong tulai bialfan hahpan mahmah un, "Delhi khualum seng, lunghel theilou" ka chih leh Bethlehem gan ankuang a lum nausen veil dinga belam pute hon zawk nainai dingdan hung phawk sak in, lunghel thei ka hihlam ka kithei thak hi! Suahlam mipilte'n gim namtui chi tuamtuam toh i Toupa jesu veh dinga khual gamlapi apat azot mall bang ua, ei zong inlam mun gamlapi a pai di hi in, khual gam ah omta lei zong, apian ni hung tung pai ta ding i topa Jesu i lungsim a piangsak thak di'n ana kiging zing ni chih, deihsakna thupha k'ung puak hi. Christmas chibai le! …………….~minglingsuantak@gmail.com
Share:

Nelson Mandela leh Mihingte Manphatna leh Zalenna Sualna..........KV News Special Issue 2013

Nelson Mandela leh Mihingte Manphatna leh Zalenna Sualna
- *Dr Ravi Zacharias, posted on December 9, 2013
Lawm ittak,
Jakarta (Indonesia khopi) zuan dinga Bahrain a airport a ka tou laitak ahi. TV screen-te ah rnihangsan, ngaihdan khauhtak nei leh mi tamtak lungkhoih pa khat tangthu adim in akisuah zom hi. Ahun-ahunin anuihmai kilawmtak lim a kisuahkhia a, anuai ah: Nelson Mandela: 1918-2013 chih a kigelh hi.
A kumte ka et in ka nu ka lungsim ah a kilang masa hi. Amah pen Mandela pian masang kum nih a piang ahi a, ahihhangin Mandela sih masang kum sawm dektak in ana si khin hi. Ka nu'n leitung ah silthupi bangmah ana semkei nanleh zong amah ziakin kei tuni'n mi suakta khat ka hita hi. A hinkhua leh a nasepte kei adingin hinkhua bang ahia chih hung hilhtu ahi. Alehlam ah Nelson Mandela in leitung pumpi hizou kei tazelong mi tulzatamtakte hinkhua ana khek lamdang hi. I panmun atuam chiat a, sapna i ngahna zong tuam chiat ahi. Tuaziakin sil thupitak ahi'n sil neu noukhat hilezong mi zousiahin sep ding i nei chiat uhi.
Tuachi kawmkawmin, a lim leh agoumanpha nusiat (legacy) ka et chiangin, mi khat sih ziak chauh hilouin leitung a gam-le-nam lamkaitute (politicians) tengteng adia zong ettontak khat sihna ka suun mahmah hi. Ahinkhua bullam tengteng in ana humham man tazelong ahinkhua nununglam in abawlkhelhte leh abawldikte apan a pilna ana ngahkhiatte a taklang hi. Tuiaia amah bang lam kai teng khoia tung siang uh ahia? Amah ana genpha huthut mi tampi khat in amah apan bangmah a zil kei uh chih a kichian mahmah hi. Amasapen in, amah ana doutute ana mudah mawngmawng kei hi. Athagum suah hun tomnou khat sung ana hih banah lungtang hehna sousan ziak ahizaw hi. Zalenna ana ngah in zong nuainet a ana omte (Africa-te) kiangah "va pai a phuba lakna dana vote va kliia" dingin asawl kei hi. Thong (prison) apana khahkhiata aom nungin zong microphone zangin huatna, kikhenna, alawmloupia thagumsuahna leh hehna kammalte toh ama masanga vaihawmtute silsia chintenga bail mohsak chihte a bawl kei hi. Thusuahsai (media) khenkhatte'n kammal kilawmlou, a thugen uh gen kik dia zong zaalc nuam huailou tan ana zak lai un ama'n tuachibangte azang kha kei hi. Ama'n mipite hinkhua paidan a siamhoih sawm a, khek ding, khenkhatte gawt ding, sukbuah ding chihte asawm kei hi. Mipite'n amah agupna pen ama thagumnoh thohna hilouin, ami heppihna leh zahtakna tungtawn ahizaw hi.
Khatvei amah toh ka kimuhtuahna di uh neng khat in a kipelkha hi. Ka kimuhtuah theihlouh pen uh kei adi'n supna lianpi ahi. Johannesburg khopi a Peace Accord (Lemna Thukhun) ana gelhtute kianga thugen khin Cape Town a ka om laitakin amah toh ka kimuhtuah theihna ding ua theihtawpsuah a panla a office a semtu khat in phone in ahung houpih hi. Huachih hun laitakin thong sunga a omlaia ana vei khak tuap natna huaisiatak in apha guih a, tua in adamsung pumpi a suzawngkhal hi. Amah toh ka kimuh khaklouh pen supna lianpi in ka ngaihsun hi. Ana mukha hitaleng dokna tamlou ka bawl ut hi. Ka dok ut velvel khat ahihleh, "Na lungsim tawng apanin, (Mivomte zalenna ding sual) tawpsan mai ding na ut hun ana om ngai ei?" chih ahi. Adawnna pen ka theihsa hilezong kei-le-kei kisukthathoh ding ka ut ziakin hun khat laia boxing kimawl, tuanunga zalenna sualtupa kammal nemtak apan tawpsanlou dinga atupna ka za ut hi.
Leitung mun lauhuaipi asuakta hi. Mandela mah banga lamkaih di hun thei, adoutute toh kihoudan leh lamkaihna pana ki-awngsut thei mi tamtak i poimoh uhi. Tulaiin midangte hehsak ding muhdahna kammal thugenna ah a kitamzak mahmah hi. Mipite tunga i gualzohna ahihleh amaute thuzohna di a kammal kilawmlou leh midang hetkha kamsuah. ahi: Hih in bangchi'n amau gualzohna zahtakhuai asuaksak diai?
Athupukna tampite laka amah langlamte a nelhsiah kei chih ataklatna nih a om hi. Thusuahsaite'n ana suahkhinta uhi. Amaute mahmah kithuhilhtu ahih ding zong gintathuai na sa ding hi. Nobel Prize ana ngah in ama masanga President F. W. de Klerk toh kihawm dingin deihtelna ana nei hi. Hih pen alamdang mahmah, midangte sanga alepzawkna ahi. Amah liatna ding ana sawm ngai kei hi. Ama'n adoutu pen de Klerk hilou ahi chih athei hi. Tuabanah, mipite maia President hihna piak ahih ni (inauguration) in zong a thong tanlaia a jail enkoltupa deihtuam in ana chial hi. Mandela in lamkaite kiangah midangte muhdahna. in lungsim asuthou saka ahi'n tua pen lamkaite'n ahaksatna phuloua agah loh zohlouh ahihdan ataklang hi. Lamkai dana kibawltawm midang chiamnuihsan maimaite adi'n mun a awn kei hi.
Tulaia i lamkaite'n amah phatna thu agen luailuai sang un ama omdan apat zilzaw le uh abawl hoih mahmah ding uhi. Ama'n ana bulpat. pen maban saupi apailai ngai ding hi. Kei Christian ka hih kawmkawm in lamkai Mahatma Gandhi, Martin Luther King, Jr. leh Nelson Mandela-te hansanna leh kipiakzohna ka ngaisang mahmah hi. Bible thu dungzuia i ngaihdan akibak kei taklezong mipi bawlsiat a omte leh kilawmloutaka kibawlte hutkhiatna ding thu ah i ngaihdan kibang hi. Azaktakhuai gualzohna ahi. Ahihhangin i thusuahsaite leh i gam lamkaite'n buaina a sukven sawm pen sang ua thukzaw khop in gen uang uhi. Mipite lungtang a bumhai ua ahi'nlah sukdamna a lamen uhi. Microphone a thugenna ngahte adia thumal nuamtaka ahung pawt zungzung lain, siatna thuktak atun thei hi.
Leitung a university luipen pawl, Islamic University of Malaysia ah khatvei thu ka va gen hi. Muslim honlak a Christian gindan ka gupna thu gen dinga chial ka hi. Mipil laisiam taktakte maia va din pen lungsim gimhuai mahmah hi. Ka ginna ka
nungtawn louh ding ahi. Kei ginna khahsuahloua midangte gindan toh zopkhawm ding chih ahi. "Bangchi dana ba wl ding hita?" Ka ngaih tua tuah hi. Ka theihtawpsuah in ka bawl a mipite a kipak mahmah uhi chih muhtheih in om hi. Islamic Studies Department a head, professor kei hung zintun nu'n zong a office ah kammal nem vawt in ahung houpih hi.
Tua nitakin professor khat in anne di'n ahung pawtpih a dakkal khat hung ka zakpih di'n ahung ngen hi. Ama geologist lam siamna nei Professor Living Lee ahi. Hih tangthu ahung gen hi. Kum bangzahhiam paita in Ahmed Deedat in Muslim gindan agup thu ava gen hi. Amah zong gintatlouhpi'n Africa apan ahi. Ama'n a thugenna ah kammal kilawmlou leh midangte huatna thu agenna, ama langlamte chiamnuih in amah lam panpihte'n amuhdahna ding un ahehkhum hi.
A thugente ngaikhiatute tamlou laka khat, Professor Lee in angohna toh kisaiin dokna abawl a, Deedat in mipi maiah asamkhia hi. Professor amailam ah a va pai hi. Deedat in a lchut atung touin amaitang a beng hi. Professor Lee mai akeng denna inakinei dektak hi. Deedat "Tu'n na biang langkhat hung doh aw" in akikou khum hi. Bang abawl ut ahia chih pen theihsa ahi. Thakhat. in a khawl a, "Hihsanga kinohzaw in i bawl thei hi. Na puan-ak hung pia aw" achi hi. Professor Lee in kamte phel in apuan-ak. asuahkhia hi. "Jesu thuhilh dungzuiin na toka zong nung piak ngai ding hi, na chi ei?" achi hi. Professor Lee mipite kiang lama nga in a student-te leh aseppih ojate kiangah ngaihdam angena a toka sutldiia ngaungau in daidide in room apan a toka sungten chauh toh apawtkhia ta hi. Mipite zong gen di theilouin asip khepkhup uhi. Awldam taka mipil khat in azoh pen amahleh amah siatna kitut ding naupang lai abang hi.
Dr. Lee a office ah a lut kik a alungtang puahnatna toh kidim in akhut toh amai atuam hi. Agindan dinpihna ziakin a silbawl adik hi chih theinapi akaplou thei kei hi. Hun tomkhat khit in phit-le-phot mi tamtakin a kot ava kiu den uhi. Student-te leh a seppih ojate athuakna leh atunga sil mothuai tung pen ziaka ngaihdam ngen dingin ana kigual uhi.
Deedat ahihieh midangte ngaihtheihlouh thugenin ngaina danin a om a ahi'nlah a kiletsakna pen in ama a hentom hi. Lamdangtakin a hinkhua tawplamin ahuak a sisan paihoihlouh zialdn aham thei nawn kei hi. Agalvan neih sunsun a mansuahta hi. Ahi'n adiktaka gen in Deedat pen ama mitmuhna a lian seng ahihmanin milian asuakthei kei ding hi.
Mandela in ana sual pen amah sanga zong lianzaw ahih ziakin amah theihzingin a om hi. A hinkhua tawplam dammoh takin ana zang hi. Ahi'n ama ana patkhiat pen mitengteng zalenna dinga etsakna asuak hi. A lungtangin mihingte manphatna ana suala, tua kawmkawmin midangte manphatna mah zong ana nelhsiah kei hi.
Tuaziakin 1918-2013 chih i muh chiang un Mandela hinkhua ana beita lezong mihingte'n i sual open uh bei nailou ahi chih thei zing lei ahoih ding hi. Ahihhangin i lamkaite'n omdan hoih toh kizawk kamsuah kilawm zakdan atheih kei ua, midangte hehsakna ding chauh a azak uhleh midangte muhdahna toh i that ding ua mihingte manphatna leh zalenna khakbing in a om ding hi. Deihtelna i nei uhi. Pan i lak ut uleh panmun ding i nei chiat uhi.
Mandela in ana thuak a sukdam ut dinga ka gintat khat genlou in ka laigelh ka beisak ut kei hi: a zi leh tate toh ana kikhenna. Hih tungtanga asupna pen atam mahmah a anatna/anungu zong athuak hak mahmah ding hi. Ka nu'n hih supna ana tuakkha kei hi: Kou a ta mi 5-te tua supna ana hikha thei awmtak ka hi uhi. Eite tengteng adia phawkthak ding thu poimoh mahmah ahi. I gam-le-nam (nation) leh i insung in sukdamna a poimoh hi. Gam-le- nam siamhoih ding tupna haksataka panlakna leh naupang lungsim in maban asiamhoih ding hi. Gamsung lamkaite (Politicians) leh nu-le-pate'n panmun i nei chiat uhi. Abeitheilou thudikte tomnou khat lawkna in asusia zou kei hi.
I nam lamkaite adingin ka thumsak hi. I inkuan sung chiat ua di'n ka thum hi. Pasian in hung pui in hung panpih ta hen.
Nelson Mandela July 18, 1918 Mvezo, Transkei ah ana piang hi. Apa'n kum 12 ahih in asihsan hi. School akai ni masak pen in a ojapi un achindan angaina bang un English/ Christian min Nelson chih ana pia hi. Kiphinna a pan ana lak ziakin a school kaina zom thei kei talezong correspondenc in 1943 in BA ana zou hi. 1944 kum in nurse sem Evelyn Mase ana kitenpih a tapa 2 leh tanu 2 anei uh a 1958 in ana kikhen uhi. Hih kum mah in social worker Winnie Madikizela akitenpih a tanu 2 anei uh a 1996 in a kikhen kik uhi. Nobel Peace Prize 1993 kum a piak in a om a 1994 in South Africa President telching masak pen in a om hi. Kum 80 a chinkum 1998 in Graija Machel toh aldteng kik uhi. 1999 in President hihna term khat apuakzoh in akitawp hiau a aphuhkhiat Nelson Mandela Foundation leh The Mandela Rhodes Foundation tungtawnin naupangte leh migentheite panpihna in ahinkhua zang hi. December 5, 2013 in a si a December 15 in apianna khua ah thupitaka vui in om hi.
*Dr. Ravi Zacharias ahihieh India mi (Brahmin, Chennai apan Delhi akhanglian) Atlanta, USA pansana Ravi Zacharias International Ministries (RZIM) tungtawn a leitung mun tuamtuam leh college/ university tamtaka Chrsitian thugin tangkoupih ahi. Ama'n "Can Man Live Without God?", "Jesus Among Other Gods", "Has Christianity Failed You?" "The Grand Weaver" sim in laibu tamtak gelhhia hi.

[Hih article RZIM website pan a hoih akisakman a kilasawn ahi. A English version sim utte'n hih anuai link ah simtheih ding hi. http: // www.rzim.org/rzim-news/ravi- zacharias-nelson-mandela-and-the-human-struggle-for-dignity-and-freedom/ ]
Share:

Nitak 2:30......KV News Special Issue 2013

Nitak 2:30
Short story by Lungzuang Gurgaon
 Ka khantouh tung kum 15/16 vel lai hun ahi a, ka tung a siltung tutan ka mangngilh theih vawtlouh khat a om hi. Kum sawm leh nga lam bang paikhin tamahleh hua ni a "Kei lawmdang ngai hita, bangchi'n lawm nih kakop thei diai?" Ka kiang a ahung chih, ka lung sung ah phalbi lai a zingsang daitui nisa ahungsat chiang a luang mang bang zel, abang thei mawngmawng kei hi. Hun paisate a ka it mahmah toh ka kingaih khak louh uh ka gel zel leh khawk ka sa a hilezong pawl sawm simlai a itna simthu khaubang sut ding in piching ka ki sa zou nai kei hi.
Ataktak in khawmpi om chiang in zong ka va mang ngam ngai kei hi. Mi inn a an nek leh tui dawn ka zum ziak in. Pawl sawm sim ding in kumlui ka school kaina nusia in school thak ah ka hung kaita a, hun sawtpi ka lawm leh gualluite ngaihna'n ka lung ka gelgel kha zel mawk hi. Hua kum pen maingalna himhim ka nei thei kei hi. Pawl sawm ka hung simpanta a ka lungsim ah kitangval sak utna lungsim om mah leh mi mai a va kilaksak ding pen haksa ka sa mahmah lai sam hi. Ka siam sinpih liapaal zalai ah kei lungsung teipi bang a hung sun khat ana om hi. Ahinlah "hung ngai ing" va chih ding pen humpi tawk/phin ka hih khak ding noptuaklou ka sa zel hi. Aziak amah pen alung lou lam genkha mite kia kipak takin thu agen seng kei zel hi.
Huabang a lungsim taak ding a ka ngaih tuahnu pen kei din vukkhal tuikhia ana bang zel hi. Akihoupih ngam masa omlou in kumte ana mualliam zel a, kumtawp exam zong ka na zou man zel ta uhi. December 12 hi'n ka thei lai a, ka class-te uh picnic bawl dingin luidung khat ah ka kuan uhi. Kei pen sa huan in ka buai mahmah a, amah pen lawi dangte toh luidung saklam zawdeuh ah Iim kikap ding in apai uhi. Amel etlawm dan, asam saudan, angou dan, ahoihna dang teng toh ka meh huankawm in ka ngaih tuahtuah mai hi. Amah hung theihlouh kal in ka ngaihna mawngsing bang ana sangkhin manta hi. Nitak annek zoh in kuva/zalda haidin bazaar lam ah ka pai ua, kei pen masang a hai ngailou ka hihman in ka kham mahmah ta hi. Bijang saklam a ka lawite khat uh kha a va pai chiat ka hi ua, antang sial, chini ka nek zoh in tui bartin khat ka lu ahung buak ua ka theng deuh ta hi.
Board exam na kigingkholh ding in school ah ka hung ki camp thak kik ua, hua in pen ka maingal simta hi. Sun chiah class ka nei ua nitaklam chiah social work neukhat khat ka nei zel uhi. Kiginnni chiang in ahihleh school thak ding lam in chek sawp pawl, saat sung, sehnel pawi in ka buai ni turn zel uhi. Theihmanlouh kal in Khristmas ahung tung a kei zong kumthak tan om ding in ka khua lam uah ka pawt ta hi. December 31st ni a pawt ding ahung kiphallouh ziak in December 30 ni'n kumthak card (deihsakna silpiak) pia ding in ka kuan suk ta hi. Ka lawipa toh ka va hoh ua, singpi ahung awm hi. Neulai thute ka kihou uh anop ziak in singpi zong ana khing manta hi. Ka dawn leh a bawngnawi naang pen ka neh a abang a "na neh" ahung chih toh siak ka thuah ngai hi. Hua ni a singpi ka dawn pen lim bang in tu tan kidawn leh damlcum bangzah hiam kibeh zou ding in ka ging ta hi. Nitak lam ni ahung ngiamsimta a ka lawipa toh pai ding in ka kisa ta uhi. Kelkot (gate) tan ahung kha a ka silpiak di pen ka pia ngam kan kei hi. Mangpha ka kikhak nung un ka va pia a lungdam mahmah ahihdan anuihmai pan ka theichian hi. Ama'n zong card hung pia ut ahi ding a December 31st ni'n ka khua geite uh pasal khat ahung puasak hi. Hua ni a pasal Lamka hoh khat pen adawn lou a kileh om senglou ahihman in a card puak atuk-ageina athei zouta kei a, kumthak bei in ka muhlouh dan ka theikhia pan hi.
Hostel ka hung lutkik ta ua, exam na mark tampi muhtheihna ding in laisim mah ka hah bawl chiat uhi. February 16 pen a birthday ahih chih ka theisiam man in gift/card hung piak ding in adawn na lai ahung gelh pai hi. Ka lawipa'n a inn ua giak dia ahung hah chial man in ka giakta a hilezong nitak in ka va pawt nawn kei uhi. Azingni zingsang bus dak 6 a alawinu toh kimu ding, aziak amah zong akholam ua pai ding ahihman in. Bus ki start ta ahung pai nai keia, atai panta a ahung dawk nai tuamlouh ziakin lungnoplou tak in ka pianna gam Khaltui Vangkhua zuan di'n bus ah ka tou ta hi. Vangkhua nuam ka tun hangin ka lungsim ka ngaih kiang chauh ah a om a, lunghel hinkhua in meiipi bangin ahung tuam hi. Nitak bus beek a ahung pai ding ka kinem a hilezong bus pai hun laitak in guah hahzuk in ahung zu a parking lam ka va ngak theita kei hi. Azingni-athaini, akalkik leh akhakik lamtan bus pai hun sialin parking lam ka va naih zing a hilezong aguak suak zel hi.
Singtang lou nasep leh tuilou nasep kihah bawllai tak ahihman in Lamka lam va hohna ding hun awl himhim amuh hak hi. Tulai bang a ut hun hun a hoh theih ahi kei a zingsang leh nitak a bus pai chihlouh gari avang mahmah hi. Pawl sawm result ahung suakta a kei zong college kai theihna ding kan kawm in Lamka lam ka va hoh sukta sam hi. Ka lawipa toh ka kimu ua, Niangboi zong hung tungsuk ahihdan agen hi. Kei zong laikhak thu pen dong ding in ka va pai ngai a, kei ahung muh in kisuanlahna'n adim hi. Hichi'n ahung gen hi, "Zingsang bus a kimu ding ih chini'n ka man zoukei ua, nitak bus in ka hung pai uhi. Ahi'n na khua uh ka tun in laikhak pen khe di ka chihleh guah ahahzuk mahmah a, asiat mawk sangin chin awl a piak di'n ka na puasuakta hi. Ka khua uh tun ding kuan a luineu pen ana khang/lian a diptan a lcapal nalam un ka kong a nalai ding ka puak pen ana kawt kha a, ink pen a kigelh ahihman in a zuun mang siang ta hi" chi kawm in ngaihdam ahung ngen hi. Hua hun lai in Chawinu zong Shillong a college kai di'n ana kuan man zelta a poi taktak ka sa sawnsawn diak hi. Kum 2 zou phial in ka lawite uh khat in a inn neite uh number ahung pia a ken zong New Lamka PCO khat pan ka call hi. Tomkhat ka kihou sung un a laikhak mulou ka hihdan ka gen a, ama'n zong, "Laisim lai i hih chianga kingai lei buaituak ding i hi, hua sang in laisim lam pibawl phot ni" ahung chi a, mangpha ka kikhakta uhi.
Kum leh khate hung paitou zel in pawl sawmlehnih zong ka zouta hi. Tua hun lai in graduation pen gampam a sim akithang mahmah hi. Kei zong neih khamkham toh meileng (train) a tuang in siamsin kawm a nasem ding in ka va kuan ta hi. Correspondence a admit bawlkawm in private company-te ah na ka sem hi. Vangphat huai takin II year ka zoh in Chawinu zong Delhi a om ahihdan ka thei khia a, Sawtpi amel mulou ka hihtakman in amel muh ding kithalawpna'n ka hun neih sun teng kalawi-kapaite kia ka ngaihdan thute ka gengen mai hi. Ni khat ka off ni in kam teng mawngmawng a ka ngaihdan leh ka itdan va gen ning chi'n ka va hoh a, hilezong ka sen kangaih in singdang ana sangta ahihdan ahung gen ta hi. Athu gen in kataksa pumpi khamtheih in i si gui (nerves) azuih a asukzoi bang in asuzoi a, ka khitui in ahung na dawn lam zong theihlouh phial in innlam ka kinunglehta hi.
I nungkum Khristmas kuan in ka lawinu leh ka tapa toh mass puan lei di'n Lamka a shopping mall thak khat ah ka va hoh uhi. Mi atam mahmah a security khat kia bang ziak a mi hi chi tam tazen e ka chi leh, "Den chianga Bonny leh Soma a film thak pen uh Mass leh Kumthak kikal a release ding pen promotion bawl a hung pai ding uh, tua ziak a mi'n angak uh ahi" achi hi. Kou zong KHALVONTAWI STORE a membership card ka neihman un van tampi ka lei uhi. Ka lawinu'n face leh hair wash abawl ut ziak in first floor a saloon a ka va pai kik ua, reception maia ka ngak kawm in magazine-te ka en maimai hi. Adang khat ka en kik leuleu a, asung a thu omte tulaia sinlaite sim dingin ka deihsak thei mah mah hi. Aziak current affairs, solved exam paper, article poimoh tuamtuam banah sport news, entertainment leh fashion lam zong ahuap kimsuak hi. Tua laitakin saloon staff khat in, "Hih mi VAPHUAL Magazine tulai a mi tampi sim pen ahi" chi'n ahung gen hi. Hoihtaka ka et thak leh ana omlou sa, tu a Lamka TSP-te'n hoihtak a bang teng tulai standard toh kituak chet a kha 3 paisa apat ana bawl kik uh ahi a, ka lung ahelsak a lah ka kipakna khitui zong aluanglou thei kei hi. Saloon manager nu'n cake lianpi khat table ah ahung koih a, a staff-te kiangah, "Ung paikhawm phot ua 24 leh 25 suty ding i hihman un Khristmas cake cut khawm ni uh e" chi'n asamkhawm hi. Merry X'mas chi'n ka kibah tuah nainai ua ka lawinu zong mask (mai suksiang dan chi khat) bawllai himahleh akam ah cake ka va bah sak kakkak hi. Saloon manager-pi ka kiangah ahung pai a, ka gei a ka tapa i mu ahung pom kom in, "U Zathang n'ung thei lai ei?" ahung chi hi. Asam ana tan torn ziakin ka thei pai kei a hoihtak a ka et kikleh sawtpi ka muh nawnlouh Chawinu ana hi hi. Adin kom in ka tapa a awi a, "Melhoih sam e" chi'n a tawp hi.
"Tulai bang na bawl zel ei"?, ahung chi a, "Indian Foreign Service a sem lei" chi'n ha dawnga kum kik January 10 a Indian i Embassy, New Zealand a posting pai ding ka a hihdan ka gen hi. Ka lawinu'n "U Lalboi fon i inla gari toh ung paita in chi aw, kei zong ka t sam hul/gam leh man ding hita" ahung chi 1 hi. Chawinu'n zong, "Na lawinu maw, smart .j sam e" achi hi. Ke'n zong "Anop zel nai, na t pasal, na tate..." chihte ka dong hi. "Ing nop l( zel chih ding hi'nte, saloon owner leh g manager ka thuah suk liapluap phot hi. Ka [i loipa...." achih laitak in ka lawinu'n "U bag a s i debit card i tawi aw payment va bawl ninge g pai hun ta" ahung chi hi. Ka gohori ka etleh i dak 2:30 ana gingmanta a pai hunta mah ve k leh maw ka chi hi. Hualaitak in Chawinu'n i "Bang dak nih leh akim gen la gari na kineih i ta ve leh torn khat tou beh laita unla" ahung [ chi hi. Khomial masang a inn ka tun ut ziak a un mangpha ka kikhak ta ua ka paita uhi. n Lam tungtawn khuachin a mass laa mike (ham lawng) a ana kikhah zuazuate zaphalou 5 in pawl sawm ka sim lai a ka lawipa toh Chawinute inn a ka va hohlai a inn lam dak j 2:30 a ka pai ding ziaka lungsiat simthu -l khaubang a ka na sut manlouh pen ka 1 lungsung a ahung kilang dengdeng hi.

(Hi mi tangthu pen ana om nawnlou, a omkik maithei Vaphual monthly magazine (in Thangkhal) theihzingna ding a lunggel hung kisuangtuah kawm a kiphuak tawm ahi a, kua hiam amin kibang kha maw ahihke'h a story toh ahinkhua omdan kibang kha a om leh ana theisiam ding in i kitheisak hi.)
Share:

Recent Posts

Popular Posts

Articles

SUBSCRIBE

Thangkhal Bible in Mobile

Mobile phone a Thangkhal NT Bible koih ding dan

Read Thangkhal NT Bible

JOIN KV fb

ZOMI FINS

PHOTO GALLERY

THANGKHAL COSTUMES
TBCWD TOUR 24-Sept-2022
Kulhvum Prayer

Blog Archive